xoʻjalik

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

xoʻ-ja-lik

Etimologiyasi

XOʻJALIK Bu ot asli 'kimsa, narsadarning egasi' maʼnosini anglatadigan xoʻja otiga (q.) oʻzbekcha -lik qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan boʻlib, asli 'oʻziga mansub uy-joy, mol-mulkka ega xonadon' maʼnosini anglatadi; 'ishlab chikarishning biror sohasi' maʼnosi keyin yuzaga kelgan (OʻTIL, II, 346).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

I 1 iqt. Jamiyat ishlab chi-qarish kuchlarining tegishli taraqqiyot bos-qichiga muvofiq keluvchi ishlab chiqarish munosabatlari majmui; ijtimoiy ishlab chiqarish usuli.

2 Ishlab chiqarishni tashkil etadigan, uni yuzaga keltiradigan omillar; ishlab chiqarish majmui; ishlab chiqarish. ◆ Mamla-kat xalq xoʻjaligi. Qishloq xoʻjaligi. yat Oqsoqol choydan yana hoʻpladi-da, har k im oʻz mol-jonini hisobdan oʻtkazishi lozimligi-ni, rayon xoʻjalik tashkilotlarining bu ishni shoshiltirayotganini gapirdi. P. Tursun, Oʻqituvchi.

3 Ishlab chiqarishning biror sohasi, tarmogʻi. ◆ Suv xoʻjaligi. Oʻrmon xoʻjaligi. yaya Shunday qilib, binokorlik brigadasi kol-xozning boshqa xoʻjalik tarmoqlaridagi eng sara va muhim brigadalar qatoriga kirib oldi. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari.

4 Biror kimsa, tashkilot yoki xalq ix-tiyoridagi barcha moddiy boylik, mulk-ashyo, yer-suv, uy-joy, asbob-uskuna va jihozlar. Sal kunda kolxoz xoʻjaligi bir qadar tar-tibga tushganday boʻldi. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari.

Xoʻjalik mudiri Biror tashkilot, muas-sasa yoki korxona ixtiyoridagi mulk-ashyoni boshqaruvchi kishi. ◆ Kolxoz xoʻjalik mudiri bir arava lom keltiribtashladi. I. Rahim, Chin muhabbat.

5 Qishloq xoʻjaligidagi va umuman oʻz yer-suviga, mulkiga, ishlab chiqarish vosita-lariga eta boʻlgan har bir alohida ishlab chiqarish birligi, korxona. ◆ Tangriqul hoji baquvvat xoʻjalik edi. Gʻulom aka yel kelsa yiqiladigan bequvvat xoʻjalik edi. A. Qa\-hor, Qoʻshchinor chiroqlari. ◆ Keyingi yshmar-da men rahbar boʻlgan xoʻjalik negadir oqsab qoldi. "Mushtum".

6 Alohida uy-joyga eta boʻlgan har bir oila, xonadon. Yoyishga joyi boʻlmagan xoʻja-liklargina mollarini ogʻilxonaga qamab bo-qadi. S. Anorboyev, Oqsoy. ◆ -Bugun biz kolxoz-da oltmish xoʻjalik boʻlsak, erta-indin toʻqson, yuz xoʻjalik boʻlamiz, — dedi Abdu-rasul. P. Tursun, Oʻqituvchi.

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

xoʻ-ja-lik

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

II I esk. Biror kimsa yoki narsaga egalik, xoʻjayinlik.

2 Xoʻja avlodiga mansublik (q. xoʻja 3).

Antonimlari

ХЎЖАЛИК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

xoʻjalik

Ruscha _ru

xoʻjalik
1 хозяйство; // хозяйственный; ◆ natural xoʻjalik натуральное хозяйство; ◆ planli xoʻjalik плановое хозяйство; xalq xoʻjaligi народное хозяйство; qishloq xoʻjaligi сельское хозяйство; oʻrmon xoʻjaligi лесное хозяйство, лесничество; ◆ yakka xoʻjalik единоличное хозяйство; uy xoʻjaligi домашнее хозяйство; ◆ xoʻjalik tashkilotlari хозяйственные организации; ◆ xoʻjalik mollari magazini хозяйственный магазин; ◆ xoʻjalik xodimi хозяйственник; ◆ xoʻjalikni boshqarmoq управлять хозяйством, хозяйствовать;
2 имение;
3 принадлежность к роду ходжей (см. xoʻja 2).