xutba
Qiyofa
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]xut-ba
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]a. k. U-ch — vaʼz, nutq; pand-nasihat
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 din. Juma va hayit kunlarida imom xatibning sunnatdan keyingi (farz-dan oldingi) vaʼzxonligi; diniy pand-nasihat. ◆ Namozdan keyin semiz va takabbur Boʻrixon hazrat eshon minbarga chiqib, xutba boshladi. M. Muhammadjonov, „Turmush uri-nishlari“ . ◆ Oʻrta asrlarda xutbaning muhim siyosiy ahamiyati boʻlgan. "OʻzME" .
- Nomiga xutba oʻqitmoq yoki nomini xutbaga qushib oʻqitmoq tar. Taxtga chiqqan hukmdor-ning nomini namozdan keyingi duoda til-ga olib, uning haqiqiy hukmdor ekanligi-ni tan olmoq. ◆ Bir kupi Abu Ubayd Qobusning oʻgʻli Manuchehr Mahmud nomiga xutba oʻqitib, rasman uning hokimlar qatoriga oʻtgani toʻgʻrisida xabar olib keldi. M. Osim, „Ibn Sino qissasi“ .
2 Nikohlash vaqtida oʻqiladigan duo. ◆ Qozi nikohxutbasini oʻqishga kirishdi.. S. Ayniy, „Esdaliklar“ . ◆ -Afandi, shaytonning xotini-ning oti nima? — deb soʻradi imom. -Nikoh kupi siz xutba oʻqigan ekansiz-ku, bilmay-sizmi? "Latifalar" .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ХУТБА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.