yigʻloqi

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yigʻ-lo-qi

Etimologiyasi

YIGʻLOQI ’boʻlar-boʻlmasga yigʻlayveradigan’. Ular [bolalar] yalhov , y i g l o h i va seruyhu edi— lar (Parda Tursun). Bu sifat oʻzbek tilida yigʻlä-feʼlidan -qi qoʻshimchasi bilan yasalgan; q undoshi taʼsirida uning oldidagi ä unlisi â unlisiga almash — gan: yigʻlä- + qi = yigʻläqi > yigʻlâqi. Bu sifatni yigʻlâq shaklida ishlatish ham mavjud; lekin toʻgʻrisi -yigʻlâqi shakli (bu fikrni yigʻlâqilik soʻzining yigʻlâqi soʻzidan yasalganligi tasdiqlaydi).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 ayn. yigʻloq. ◆ Onalar injiq, yigʻloqi bolalarini "gapimga kirmasang, cha-kalakzorga eltib tashlayman" degan poʻpisa bilan tiyib kelishgan. J. Abdullaxonov, „Xonadon“ .

2 Yigʻi tovushiga oʻxshash, yigʻi kabi. ◆ Bo-zorinav masjidining pastakkina mezanasiga chiqib, shom azonini aytgan soʻfining yigʻloqi ovozi uni oʻziga keltirdi. S. Karomatov, „Bir tomchi qon“ . ◆ Mahkam nimaligiga tushunolmas, har qalay, bu ashula emas, qandaydir yigʻloqi nolish edi. R. Fayziy, „Hazrati inson“ .

3 koʻchma Kishini ezadigan; mungli (kuy, ohang va shu kabilar haqida). ◆ Mungli bulbulday Ing-radi tinmay, Bagʻrim ezardi, Borliqni yoqib Yigʻloqi surnay. Gʻ. Gʻulom . ◆ Yozarmidim yigʻloqi baytni, Titrarmidim koʻzda yosh bilan? A.Oripov . Bu qoʻshiqlarning ◆ [nasihat qoʻshiq-lari] badiiy saviyasi past va ohangi yigʻloqi. Oʻ. Rashid, „Qoʻshiqlar haqida“ .

yigʻloqilik Boʻlar-boʻlmasga yigʻ-lash, shunday xarakter, xususiyat. ◆ Yigʻloqi-lik sizga yarashmaydi. I. Rahim, „Taqdir“ . ◆ Es-dan chiqarmang, ona.. Yigʻloqilik ketmaydi! Sh. Xolmirzayev, „Qaytish“ .

Antonimlari

ЙИҒЛОҚИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

yigʻloqi
= yigʻloq.