yoʻqsa

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yoʻq-sa

Etimologiyasi

YOʻQSA ’aks holda’, ’boʻlmasa’. Tezroh yuring, y oʻ h s a kechikib holamiz. Bu soʻz qadimgi turkiy tilda shunday maʼnoni ifodalagan yoq yersä birikmasi (ДС, 272) tarkibidagi yer tovushlarining talaffuz qilinmasligi natijasida yuzaga kelgan: yoq yersä > yoq[er]sä > yoqsä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

shv.. Aks holda, boʻlmasa. ◆ Tezroq yuring, yoʻqsa, kechikib qolamiz. yash Oʻqib be-raman, rozi boʻlsangiz — shunday, yoʻqsa, as-licha bosilar. A. Qahhor, „Sarob“ . ◆ Hindistonga qoʻshni va darvoza boʻlgan mustamlakadagi si-yosatga toʻkis-tugal obroʻ taʼmin etilgan boʻlishi kerak. Yoʻqsa, natija yomon. Choʻlpon, „Kecha va kunduz“ .

Antonimlari

ЙЎҚСА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

yoʻqsa
союз противит.
разг. иначе, в противном случае, а то; ◆ tezroq boʻling, yoʻqsa kechikib qolasiz торопитесь, а то опоздаете.