yoy

Oʻzbekcha (uz)

yoy I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yoy

Etimologiyasi

YOY ’qattiq yogʻochning ikki uchidan tortib, yarim doira shaklida egib yasalgan va nayza otishga xizmat qiladigan qadimgi qurol’. Hakimbek oʻn toʻrt botmon yo y n i qoʻliga ushlab koʻtarib tortdi ("Alpomish"). Qadimgi turkiy tilda qam shunday maʼnoni anglatgan bu ot asli ya: tarzida talaffuz qilingan (ПДП, 382; DS, 221), y undoshi keyinroq qoʻshilgan (ЭСТЯ, IV, 75), shundan keyin a: unlisining choʻziqlik belgisi yoʻqolgan; oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga almashgan: ya: + y = ya:y > yay > yây. Asli bu soʻz ’egilgan’ maʼnosini anglatgan boʻlsa kerak.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Quyosh nurining yomgʻir tom-chilarida sinishi natijasida osmonda yarim doyra shaklida rang-barang tusda koʻri-nadigan yoʻl; kamalak.

2 ayn. kamalak 1. ◆ Hakimbek oʻn toʻrt bot-mon yoyni qoʻliga ushlab, koʻtarib tortdi. "Alpomish" . ◆ Yoy oʻqi nishon yogʻochiga “taq”etib urilgani baralla eshitildi. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ .

3 esk. ayn. qavs I. ◆ Katta yoy. Yoy ichiga olmoq.

4 mat. Aylananing istalgan ikki nuq-tasi orasidagi boʻlagi. ◆ Parallel vatarlar orasidagi yoylar bir-biriga tengdir. "Geometriya" .

Qaddini yoy qilmoq Beli egilmoq, buk-chay moq. ◆ Akrom mirob, qaddini yoy qilganicha, odamlar oqimiga qoʻshilib borardi. E. Usmo-nov, „Yolqin“ . Elektr yoyi fiz. Ikki elektrod oraligʻida yonib turgan yoy.

yoy II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yoy

Etimologiyasi

a. i harfi

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

ayn. yo I.

Antonimlari

ЁЙ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

yoy
1 лук (оружие);
2 радуга;
3 уст. скобка;
4 мат. дуга;
5 физ. дуга;◆ Volta yoyi вольтова дуга.