yukunmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yu-kun-moq

Etimologiyasi

YUKUN- 'taʼzim qil-’,’sajda qil-’, 'iltijo qil-’. Shahzodalar borib, yu k u n i b, ayri-ayri koʻrish— dilar (Oybek). Bu feʼl qadimgi turkiy tilda ’toʻpla-’ maʼnosini anglatgan yük- feʼlining (ДС, 285) ’buk-’ maʼnosidan ’oʻzlik’ maʼnosini ifodalovchi -(ü)n qoʻshim-chasi bilan qosil qilingan boʻlsa kerak; oʻzbek tilida ü unlilarining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: yük- + ün = yükoʻn- > yukun-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. kam qoʻll. Oʻtinib (bosh egib, tiz choʻkib) murojaat qilmoq, iltijo qilmoq, yolvormoq. ◆ Oʻrtaga ona tushdi. Koʻzlaridan yoshlarini quyib, yukunib, erga yalinar, faqat insof, adolat tilar edi. Oybek, Nur qidirib.
2. Taʼzim qilmoq. ◆ Shayxulislom yukunib, qogʻozni xon qoʻlidan olib, unga koʻz yugurtirar ekan, qolganlar tashvishga tushdilar. S. Abdulla, „Mavlono Muqimiy“ ◆ Shahzodalar borib, yukunib, ayri-ayri koʻrishdilar va podshohning uzatilgan qoʻlini kamoli ehtirom bilan oʻpdilar. Oybek, „Navoiy“

Antonimlari

ЮКУНМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

yukunmoq
низко кланяться; униженно обращаться спросьбой; yukunib koʻrishmoq униженно приветствовать (кого-л.); низко кланяясь здороваться (с кем-л.).