zirillamoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]zi-ril-la-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]ZIRILLA- ’titra-’. Momahaldirohdan derazalar zirillad i. Bu feʼl eski oʻzbek tilida tebranish-ni ifodalovchi zïr tasvir soʻzidan (КРС, 294) -ïlla qoʻshimchasi bilan yasalgan, keyinchalik a unlisi ä un — lisiga almashgan, ï unlilarining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: zïr + ïlla = zïrïlla- > zirillä-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Larzaga kelmoq, tit-ramoq. Momaqaldiroqdan derazalar ziril-ladi. m ◆ Uzoqdan samolyotlarning guvulla-shi eshitildi. Yer va havo zirilladi. 3. Fat-xullin, „Soʻnmas yulduz“ . ◆ Sinfimiz bolalar kulgisidan zirillab ketdi. T. Murod, „Ot kishnagan oqshom“ .
2 koʻchma Juda qoʻrqmoq, hayiqmoq. ◆ Usta Mahkamning kichik qizi Inobat mahmado-nagina chiqqan. Kelin ayalari ham, opalari ham undan zirillab turishadi. S. Ahmad, „Asarlar“ . ◆ Mohidil ham akasining oʻjarli-gidan zirillab turardi. S. Zunnunova, „Goʻdak hidi“ .
3 ayn. bezanglamoq. ◆ Majlislarda kim-ning kamchiligi boʻlsa, [AcpopaJ shartta yuziga aytaverardi. Undan rais ham hayiqardi. Qizlar-ku zirillashardi. S. Ahmad, „Ufq“ .
- Yuragi zirillamoq Kuchli darajada qoʻrqmoq. Uning [Muqaddamning] ◆ qadam bo-sishga majoli qolmagan, ichkariga kirishi bilanoq pichoq koʻtarib turgan dadasiga roʻpa-ra boʻladiganday, yuragi zirillardi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЗИРИЛЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
zirillamoq
1 дрожать, трястись; дребезжать; qattiq momaqaldiroqdan derazalar zirilladi от сильного грома задребезжали окна;
2 перен. побаиваться;
3 перен. испытывать отвращение.