Kontent qismiga oʻtish

zot

Vikilug‘atdan olingan

Oʻzbekcha (uz)

[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

[tahrirlash]

zot

Aytilishi

[tahrirlash]

Etimologiyasi

[tahrirlash]

a. olj — biror narsa egasi; shaxe; asl, mohiyat

Maʼnoviy xususiyatlari

[tahrirlash]

Maʼnosi

[tahrirlash]

1 Bir ajdoddan tarqalgan nayel, avlod; nasl-nasab. ◆ Ha, Gulnorning tagi past-da. Otasi kim? Onasi kim? Malay, choʻri.. Zotiga tortadi, zoti past. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Balki zamonlar oʻtib, davrlar shamolida Sovurilar qancha zot, yana qancha buyuklik. A. Oripov, „Yurtim shamoli“ . ◆ Men soʻrayman millatingni, zotingni, Yashir-mayin aytavergin dardingni. "Hasanxon" . ◆ Shayx Ismoil ogʻziga kelganini qaytarmay qargʻar, Sanobarni zoti pastdan olib, zoti pastga solar edi. K. Yashin, „Hamza“ .

2 Biror fazilati, xislati bilan ajralib turuvchi, hurmatli kishi. ◆ Ulugʻ zot. shsh Bu — Qorabuloq qishlogʻi va atrofiga qozilik qiluvchi maʼlum zot edi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ El-ulus sizdek zotlarga gʻoyat muhtojdir [dedi Navoiy]. Oybek, „Navoiy“ .

Zoti oliy Oliy zot, ulugʻ inson.

3 Umuman, har qanday shaxe, odam. ◆ [Maj-lisda) Yuqorida ismlari oʻtgan zotlardan boshqa Homid, Rahmat ham Hasanali bor edi-lar. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ Berdiboy-ning zoye ketgan oʻn besh yillik mehnatini himoya qiladigan bir zot koʻrinmadi. A. Qodiriy, „Obid ketmon“ .

4 Biror tabaqa, ijtimoiy guruh kishi-si, ahli. ◆ Olim zoti. Yozuvchi zoti. mi Kar-vonboshi Akromboyni oʻz oldiga chaqirib: -Bu-gun, — ◆ dedi, — xaridor zotining saroyga kirishiga yoʻl bermang.. S. Ayniy, „Qullar“ .

5 Jins, nav. ◆ Horamol zoti.

Er(kak) zoti s. t. Erkaklar. ◆ Doya kelgan-dan soʻng, ichkari hovli erkak zotidan toza-landi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . Ayol (yoki xotin, qiz) zoti s. t. Ayollar, xotinlar, qizlar; xotin-qizlar. ◆ Ayol zotining bosh-adogʻi zarga oʻralgani bilan, oʻzi yomon boʻlsa, kimga keragi bor ? T. Murod, „Ot kishnagan oqshom“ . ◆ Unga bir vadavang: -Bilmayman, asli qiz zoti bilan gaplashgan emasman, — deb-di. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

11-Oʻzbek tilining izohli lugʻati

6 shv. Uloqda beriladigan mukofot. ◆ Uloq hamon joyida yotganini koʻrgan bakovul zot-ni oshirdi. T. Murod, „Ot kishnagan oqshom“ .

Sinonimlari

[tahrirlash]

Antonimlari

[tahrirlash]

ЗОТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

[tahrirlash]

zot
1 род; происхождение; ◆ kishilik zoti род человеческий; ◆ erkak zoti мужское население, мужской род, мужчины; ◆ uning zoti kim? кто он по происхождению?;
2 порода; ◆ mayin junli qoʻylar zoti порода тонкорунных овец;
3 личность; ◆ ulugʻ zot великая личность; ◆ zoti sharif(lari) благородная особа; ваша (их) милость; ваше (их) благородие; ◆ zoti oliylari ваше превосходительство;
4 человек, особа, персона, существо; ◆ bu qanday zot? что это за особа?; ◆ ajoyib bir zot странный (он) человек;
5 козырь (в картах); козырной; ◆ zot tuzi козырной туз.