ost: Versiyalar orasidagi farq

Vikilug‘atdan olingan
Tarixni interaktiv tarzda koʻrib chiqish
← Avvalgi tahrirKeyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
CoderSIBot (munozara | hissa)
Botlar
247 858 edits
k {{-uz-}} -> = {{-uz-}} =
Xatoni tõğriladim, yangi alifboga õzgartirdim
Teglar: Qaytarildi Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
Qator 10: Qator 10:
== Morfologik va sintaktik xususiyatlari ==
== Morfologik va sintaktik xususiyatlari ==
'''ost'''
'''ost'''
== Aytilishi ==
== Aytilişi ==


== Etimologiyasi ==
== Etimologiyasi ==
{{OʻTEL|I|OST 'pastdagi sath’, ’tag’, ’tub’. Daraxtlarning o s t i g a huyosh nuri deyarli tushmas edi. Bu ot qadimgi turkiy tildagi ’past’, ’tag’ maʼnosini ang— latgan as otidan oʻrin maʼnosini ifodalovchi -t qoʻshimchasi bilan hosil qilingan (ЭСТЯ, I, 195; ПДП, 361); oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga almashgan: as + t <nowiki>=</nowiki> ast &gt;&nbsp;âst.}}
{{OʻTEL|I|OST 'pastdagi sath’, ’tag’, ’tub’. Daraxtlarning o s t i g a quyoş nuri deyarli tuşmas edi. Bu ot qadimgi turkiy tildagi ’past’, ’tag’ maʼnosini ang— latgan as otidan õrin maʼnosini ifodalovci -t qõşimcasi bilan hosil qilingan (ЭСТЯ, I, 195; ПДП, 361); õzbek tilida a unlisi â unlisiga almaşgan: as + t <nowiki>=</nowiki> ast &gt;&nbsp;âst.}}


== Maʼnoviy xususiyatlari ==
== Maʼnoviy xususiyatlari ==
=== Maʼnosi ===
=== Maʼnosi ===
1 Narsaning tag qismi, tagi, tubi. {{misol|Qurbon ota engashib, samovarning {{ajrat|ost}}iga sim tiqayotgan edi, qaddini r{{ajrat|ost}}lab, Si-diqjonga karadi. A.|[[w:Qahhor|Qahhor]]|Qoʻshchinor chi-rokdari}}.
1 Narsaning tag qismi, tagi, tubi. {{misol|Qurbon ota engaşib, samovarning {{ajrat|ost}}iga sim tiqayotgan edi, qaddini r{{ajrat|ost}}lab, Si-diqjonga qaradi. A.|[[w:Qahhor|Qahhor]]|Qõşcinor ci-roqdori}}.


2 Narsaning quyi qismiga, tagiga yaqin joy. {{misol|Gulnor deraza {{ajrat|ost}}iga koʻrpacha solib, kazni oʻtkazdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}.
2 Narsaning quyi qismiga, tagiga yaqin joy. {{misol|Gulnor deraza {{ajrat|ost}}iga kõrpaca solib, kazni oʻtkazdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}.


3 Narsaning yaqin atrofi, tevaragi. {{misol|Putchi, kuloklari {{ajrat|ost}}ida oʻk uzshshb turarkan, tomirlarida joʻshqin kuch, yuragida yuksak hislarning, orzularning boʻronini sezdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Ona bokka yetib kelganda, Tursunboi koʻchatlar {{ajrat|ost}}ini yum-shatayotgan edi.|[[w:T. Ashurov|T. Ashurov]]|Oq ot}}.
3 Narsaning yaqin atrofi, tevaragi. {{misol|Putci, kuloklari {{ajrat|ost}}ida õk uzshshb turarkan, tomirlarida jõşqin kuc yuksak hislarning, orzularning bõronini sezdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Ona bokka yetib kelganda, Tursunboi kõcatlar {{ajrat|ost}}ini yum-şatayotgan edi.|[[w:T. Ashurov|T. Ashurov]]|Oq ot}}.


4 Narsalar egallab, bosib yoki qoplab turgan joy, narsaning tagidagi joy, tag. {{misol|Daraxtlarning {{ajrat|ost}}i sashin edi.}}
4 Narsalar egallab, bosib yoki qoplab turgan joy, narsaning tagidagi joy, tag. {{misol|Daraxtlarning {{ajrat|ost}}i saşin edi.}}


5 Narsaning ichki qismi, ichi, orasi, qaʼri. {{misol|Yer {{ajrat|ost}}i suvi. Yer {{ajrat|ost}}i boyliklari.}} n {{misol|Begoyim yer {{ajrat|ost}}ida shyun qamirlasa, bila-digan kuvxotin.|[[w:M. Ismoiliy|M. Ismoiliy]]|Fargʻona t}}.o. {{misol|Uni [togʻni] yer {{ajrat|ost}}i zilzilalari ham xalk ovozidek titratmagan edi.|[[w:M. Ismoiliy|M. Ismoiliy]]|Fargʻona t}}.o.
5 Narsaning icki qismi, ici, orasi, qaʼri. {{misol|Yer {{ajrat|ost}}i suvi. Yer {{ajrat|ost}}i boyliklari.}} n {{misol|Begoyim yer {{ajrat|ost}}ida shyun qamirlasa, bila-digan kuvxotin.|[[w:M. Ismoiliy|M. Ismoiliy]]|Farğona t}}.o. {{misol|Uni [toğni] yer {{ajrat|ost}}i zilzilalari ham xalq ovozidek titratmagan edi.|[[w:M. Ismoiliy|M. Ismoiliy]]|Farğona t}}.o.


6 Tag, tub (suv havzalarida). {{misol|Dengiz {{ajrat|ost}}i. }}n {{misol|Koʻp odaMjiap bu daryoning {{ajrat|ost}}ida yer tish-ladi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}.
6 Tag, tub (suv havzalarida). {{misol|Dengiz {{ajrat|ost}}i. }}n {{misol|Kõp odaMjiap bu daryoning {{ajrat|ost}}ida yer tiş-ladi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}.


7 3-sh. egalik va j.k., oʻ-p. k. va ch.k. qoʻshimchalari bilan koʻmakchi vazifasida qoʻllanadi ''(q.'' ostiga, ostida, ostidan).
7 3-sh. egalik va j.k., oʻ-p. k. va ch.k. qõşimcalari bilan kõmakci vazifasida qõllanadi ''(q.'' ostiga, ostida, ostidan).


=== Sinonimlari ===
=== Sinonimlari ===
Qator 44: Qator 44:
|tur = keng
|tur = keng
|ru = '''ost'''<br />
|ru = '''ost'''<br />
'''1 '''[[низ]], [[нижная]] [[часть]], [[нижняя]] [[сторона]]; // [[нижний]]; {{tarjmisoli|binoning ost qismi }} нижняя часть здания; {{tarjmisoli|yer osti boyliklari }} богатства недр земли; {{tarjmisoli|suv osti kemasi }} подводная лодка; {{tarjmisoli|oshqozon osti bezi }} {{izoh|анат}}. поджелудочная железа; {{tarjmisoli|deraza osti }} подоконник;<br />
'''1 '''[[низ]], [[нижная]] [[часть]], [[нижняя]] [[сторона]]; // [[нижний]]; {{tarjmisoli|binoning ost qismi }} нижняя часть здания; {{tarjmisoli|yer osti boyliklari }} богатства недр земли; {{tarjmisoli|suv osti kemasi }} подводная лодка; {{tarjmisoli|oşqozon osti bezi }} {{izoh|анат}}. поджелудочная железа; {{tarjmisoli|deraza osti }} подоконник;<br />
'''2''' {{izoh|в роли служебного имени}}: {{tarjmisoli|ostiga }} под, вниз; {{tarjmisoli|yashik ostiga gʻishtlar qoʻymoq}} подложить кирпичи под ящик; {{tarjmisoli|ostiga olmoq }} ({{izoh|или '''}}bosib olmoq''') положить под себя, сесть верхом на ({{izoh|кого-что-л}}.); {{tarjmisoli|ostiga oʻtirmoq }} ({{izoh|или '''}}[[choʻkmoq]]''') [[оседать]]; {{tarjmisoli|ostida }} под; внизу; {{tarjmisoli|qoʻl ostida }} в ведении, под властью ({{izoh|кого-чего-л}}.); {{tarjmisoli|uning rahbarligi ostida }} под его руководством; '''[[tahlika]] '''({{izoh|или '''}}[[havf]]''') {{tarjmisoli|ostida }} под угрозой; {{tarjmisoli|ostidan }} 1) из-под; снизу; {{tarjmisoli|ostidan olmoq }} извлекать, брать ({{izoh|что-л. из-под чего-л}}.); доставать снизу; 2) под; {{tarjmisoli|palto ostidan kostyum kiymoq }} надевать костюм под пальто; {{tarjmisoli|* yo ost idan, yo ustidan }} ({{izoh|букв}}. или снизу, или сверху) либо пан, либо пропал; {{tarjmisoli|oyoq osti boʻlmoq }} {{izoh|см}}. '''[[oyoq]] I'''; {{tarjmisoli|oyoq osti qilmoq }} {{izoh|см}}. {{tarjmisoli|[[oyoq]] I; ost-ust <nowiki>=</nowiki> [[ostin-ustin]] 2}} .<br />
'''2''' {{izoh|в роли служебного имени}}: {{tarjmisoli|ostiga }} под, вниз; {{tarjmisoli|yaşik ostiga ğiştlar qõymoq}} подложить кирпичи под ящик; {{tarjmisoli|ostiga olmoq }} ({{izoh|или '''}}bosib olmoq''') положить под себя, сесть верхом на ({{izoh|кого-что-л}}.); {{tarjmisoli|ostiga õtirmoq }} ({{izoh|или '''}}[[choʻkmoq]]''') [[оседать]]; {{tarjmisoli|ostida }} под; внизу; {{tarjmisoli|qõl ostida }} в ведении, под властью ({{izoh|кого-чего-л}}.); {{tarjmisoli|uning rahbarligi ostida }} под его руководством; '''[[tahlika]] '''({{izoh|или '''}}[[havf]]''') {{tarjmisoli|ostida }} под угрозой; {{tarjmisoli|ostidan }} 1) из-под; снизу; {{tarjmisoli|ostidan olmoq }} извлекать, брать ({{izoh|что-л. из-под чего-л}}.); доставать снизу; 2) под; {{tarjmisoli|palto ostidan kostyum kiymoq }} надевать костюм под пальто; {{tarjmisoli|* yo ost idan, yo ustidan }} ({{izoh|букв}}. или снизу, или сверху) либо пан, либо пропал; {{tarjmisoli|oyoq osti bõlmoq }} {{izoh|см}}. '''[[oyoq]] I'''; {{tarjmisoli|oyoq osti qilmoq }} {{izoh|см}}. {{tarjmisoli|[[oyoq]] I; ost-ust <nowiki>=</nowiki> [[ostin-ustin]] 2}} .<br />
}}
}}
{{-da-}}
{{-da-}}
Qator 53: Qator 53:
{{-sv-}}
{{-sv-}}
{{sv-ism}}
{{sv-ism}}
*[[pishloq]]
*[[pişloq]]

26-Sentyabr 2023, 04:14 dagi koʻrinishi

Datcha (da)

Ot

ost

Norvegcha (bokmål) (no)

Ot

ost

Shvedcha (sv)

Ot

ost

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ost

Aytilişi

Etimologiyasi

OST 'pastdagi sath’, ’tag’, ’tub’. Daraxtlarning o s t i g a quyoş nuri deyarli tuşmas edi. Bu ot qadimgi turkiy tildagi ’past’, ’tag’ maʼnosini ang— latgan as otidan õrin maʼnosini ifodalovci -t qõşimcasi bilan hosil qilingan (ЭСТЯ, I, 195; ПДП, 361); õzbek tilida a unlisi â unlisiga almaşgan: as + t = ast > âst.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Narsaning tag qismi, tagi, tubi. ◆ Qurbon ota engaşib, samovarning ostiga sim tiqayotgan edi, qaddini rostlab, Si-diqjonga qaradi. A. Qahhor, „Qõşcinor ci-roqdori“ .

2 Narsaning quyi qismiga, tagiga yaqin joy. ◆ Gulnor deraza ostiga kõrpaca solib, kazni oʻtkazdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

3 Narsaning yaqin atrofi, tevaragi. ◆ Putci, kuloklari ostida õk uzshshb turarkan, tomirlarida jõşqin kuc yuksak hislarning, orzularning bõronini sezdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Ona bokka yetib kelganda, Tursunboi kõcatlar ostini yum-şatayotgan edi. T. Ashurov, „Oq ot“ .

4 Narsalar egallab, bosib yoki qoplab turgan joy, narsaning tagidagi joy, tag. ◆ Daraxtlarning osti saşin edi.

5 Narsaning icki qismi, ici, orasi, qaʼri. ◆ Yer osti suvi. Yer osti boyliklari. n ◆ Begoyim yer ostida shyun qamirlasa, bila-digan kuvxotin. M. Ismoiliy, „Farğona t“ .o. ◆ Uni [toğni] yer osti zilzilalari ham xalq ovozidek titratmagan edi. M. Ismoiliy, „Farğona t“ .o.

6 Tag, tub (suv havzalarida). ◆ Dengiz osti. n ◆ Kõp odaMjiap bu daryoning ostida yer tiş-ladi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

7 3-sh. egalik va j.k., oʻ-p. k. va ch.k. qõşimcalari bilan kõmakci vazifasida qõllanadi (q. ostiga, ostida, ostidan).

Sinonimlari

Antonimlari

ОСТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha ru

ost
1 низ, нижная часть, нижняя сторона; // нижний; ◆ binoning ost qismi нижняя часть здания; ◆ yer osti boyliklari богатства недр земли; ◆ suv osti kemasi подводная лодка; ◆ oşqozon osti bezi анат. поджелудочная железа; ◆ deraza osti подоконник;
2 в роли служебного имени: ◆ ostiga под, вниз; ◆ yaşik ostiga ğiştlar qõymoq подложить кирпичи под ящик; ◆ ostiga olmoq (или bosib olmoq) положить под себя, сесть верхом на (кого-что-л.); ◆ ostiga õtirmoq (или choʻkmoq) оседать; ◆ ostida под; внизу; ◆ qõl ostida в ведении, под властью (кого-чего-л.); ◆ uning rahbarligi ostida под его руководством; tahlika (или havf) ◆ ostida под угрозой; ◆ ostidan 1) из-под; снизу; ◆ ostidan olmoq извлекать, брать (что-л. из-под чего-л.); доставать снизу; 2) под; ◆ palto ostidan kostyum kiymoq надевать костюм под пальто; ◆ 

  • yo ost idan, yo ustidan (букв. или снизу, или сверху) либо пан, либо пропал; ◆ oyoq osti bõlmoq см. oyoq I; ◆ oyoq osti qilmoq см. ◆ oyoq I; ost-ust = ostin-ustin 2 .

Datcha (da)

Ot

ost

Norvegcha (bokmål) (no)

Ot

ost

Shvedcha (sv)

Ot

ost 

"https://uz.wiktionary.org/w/index.php?title=ost&oldid=611670" dan olindi