bemalol

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

be-ma-lol

Etimologiyasi

BEMALOL Bu ravish 'yoʻq' maʼnosini ifodadaydigan tojikchya Gʻ, kushnmchasini (T*RS, 544) 'ssh,6„y getsirsh,” kadZG™ „etadsi™ 34 anglatadigan arabcha malst otining tojik tiliga tovush oʻzgarishi bilan olingan malol shakliga (ТжРС, 213) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'qisinmay', 'oʻngʻaysizlanmay', 'tortinmay' kabi maʼnolarni anglatadi (OʻTIL, I, 101).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

be.. + malol

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

rvsh. 1 Ma-lollik, oʻngʻaysizlik sezmay, tortinmay, yozilib; erkin, bahuzur.◆  Mayli, xafa boʻlmang. Ayam bilan bemalol turaverasiz. S. Zun-nunova, Gulxan.◆  Bemalol yozilishib oʻti-ringlar! Yomon koʻrganim — yoshlarning suh-batiga qarilarning suqilishi. A. Qahhor, Ogʻriq tishlar. Kiapa ayollarga xos chiroyli harakat bilan sochini orqasiga tashlab yubordi. Keyin oʻz eri oldida turganday bemalsh yechina bosh,shdi. U. Hoshimov, Qalbingga quloq sol.

Bemalol boʻlsa krsh. s. Malol kelmasa, malollik qilmasa. [◆ Fotima domlaga.] Ke-ling, dom,ga pochcha! Bemalol boʻlsa, ana shu turgan stulni mening yaqinrogʻimga qoʻyib oʻtiring. Hamza, Tuhmatchilar jazosi.◆  Qoʻsh-ni, bemalol boʻlsa, bizni xoli qoʻysangiz! Uygʻun, Asarlar.

2 Bamaylixotir, xotirjam; shoshilmay. ◆ -Xoʻp, mashsh, — dedi Oʻrmonjon,— boʻlar ish boʻlib oʻtibdi. Endi bemalol, bexavotir ish-lay bering. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari. ◆ Devor tagida katta sigir boshvogʻini yerga yoyib, bemalol kavsh qaytarib yotardi. Oybek, Tanlangan asarlar.

3 Toʻsqinlikka uchramay, bexavotir, oson, xavfsiz.◆  Ertshab koʻprik boshqatdan qilindi, endi har qanday ogʻir yuk bilan bemalol oʻtsa boʻlardi. A. Muxtor, Opa-singillar.◆  Orasidan qoʻqonarava bemalol yuradigan keng, uzun ishkomlar ikki tanobdan moʻlroq yerni ishgʻol etgan. Oybek, Tanlangan asarlar.

4 Aniq, yaqqol. Ajium buva yuqoridagi qiygʻoch teshiklardan qaradi. Hamma yoq bemsyul koʻrinardi. M. Ismoiliy, Fargʻona t.o. Yupqa kapron koʻylakdan yelkasidagi

15-Oʻzbek tilining izohpi lugʻati

◆ husnbuzarlari bemalol koʻrinib turibdi. S. Ahmad, Saylanma.

5 Toʻliq ravishda, bekam-koʻst; yetarli. ◆ Joy hammaga bemalol yetadi. n [Yerning] Yarmiga sabzi, yarmiga kartoshka ekasan. Shu bilan qishligimiz bemalol chiqadi. Oybek, Tanlangan asarlar.

6 Oʻtaketgan beparvo, gʻam-tashvishsiz kishi haqida.◆  Oʻzi bemalolning soʻzi bemalol. Maqol.

Antonimlari

БЕМАЛОЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

bemalol

Tillar

• Ozarbayjoncha: rahatca
• Mojarcha: könnyen
• Turkcha: rahatça
• Yunoncha: εύκολα (éf̱kola)

Ruscha _ru

bemalol
нареч.
1 спокойно; не торопясь;
2 свободно, беспрепятственно, без затруднений; kirsam boʻladimi? - Bemalol! можно войти? - Пожалуйста!; ◆ sizga bemalol boʻlsa если вас не затруднит;
3 без стеснения, смело;
4 свободно; вполне; ◆ mashina bemalol kiradigan darvoza ворота, в которые свободно проходит машина; ◆ zapas bemalol bir yilga yetadi запасов вполне хватит на один год.