bulut

Ozarbayjoncha (az)

Ot

bulut

Gagavuzcha (gag)

Ot

bulut

Turkcha (tr)

Ot

bulut

Oʻzbekcha (uz)

bulut I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bu-lut

Etimologiyasi

BULUT 'osmonda gʻuj boʻlib toʻplangan suv bugʻlari’. Osmondagi parcha-parcha bulutlar tezda tarhab ketdi. Bu ot qadimgi turkiy tildagi 'harakatga keltir-’ maʼnosini anglatgan bulï- feʼlidan -t qoʻ-shimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, II, 263); qadimgi turkiy tildayoq birinchi boʻgʻindagi u unlisining taʼsirida ikkinchi boʻgʻindagi ï unlisi u unlisiga almashgan (ДС,

124): bulï- + t = bulït > bulut.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Osmonni butunlay qoplab olgan yoki uning u yer-bu yerida gʻuj boʻlib toʻplangan, quyuqlashgan suv bugʻlari.◆  Oq bulut. Bahor bulutlari. Sukutda hikmat koʻp, Bulutda — himmat. Maqol. Oʻtgan bu-lutdan yomgʻir kutma. Maqol. ■■◆  Bulutlar shamolga ergashib, togʻ tomon yoʻl oldi. Oʻ. Hoshimov, Qalbingga quloq sol.◆  Koʻkni bulut qoplagan, milt etgan yulduz yoʻq edi. I. Rahim, Chin muhabbat.

Havo (yoki osmon) bulut Osmonni bulut qoplagan, havoning avzoyi buzuq.◆  Osmon bulut. Bironta yulduz koʻrinmaydi. Oybek, Tanlangan asarlar.◆  Havo bulut. Odamlarning shoshib yugurishiga qaraganda, qormi, yomgʻirmi yogʻsa kerak. E. Raimov, Ajab qishloq.

2 koʻchma Osmonni bulut kabi qoplab olgan har bir narsa.◆  Ergash chang bulutini yorib, izvoshga yetib olishga shoshiladi. I. Rahim, Chin muhabbat.◆  Avval ha.shgi tikroq qora bola, keyin boshqalari gʻoyib boʻldi, ular oʻynagan joy ustida anchagacha chang buluti turib qoldi. A. Muxtor, Opa-singillar.

3 koʻchma Tahdid soluvchi yoki dilni qorongʻi qiluvchi har bir narsa, holat.◆  Boya, qiz ovozini eshitganda, qshgbida chaqnagan quyosh yuzini mana endi qora bulut bosdi. M. Ismoiliy, Fargʻona t. o.◆  Har holda, Toshkent ustiga yana qonli bulutlar chiqdi, ishning oxiri nima bshshn tinchlanar, bu bir xudo-gagina malumdir. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.

4 s. t. Bir turli dengiz jonivorining gʻovak, yumshoq tanasi (choʻmilishda badanni sovun bilan ishqash uchun ishlatiladi).

bulut II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bu-lut

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Kulolchilikda ishlatiladigan bulutsimon boʻrtma yoki ilon iziga oʻxshash naqsh.

Antonimlari

БУЛУТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Ot

bulut (koʻplik bulutlar)

Ruscha _ru

bulut
1 облако; туча; ◆ oq bulutlar белые облака; ◆ qora bulutlar тучи; ◆ toʻp-toʻp bulutlar кучевые облака; ◆ bugun havo bulut сегодня облачно, пасмурно; ◆ chang buluti облако пыли;
2 разг. губка (морская).