Kontent qismiga oʻtish

chiqarmoq

Vikilug‘atdan olingan

Oʻzbekcha (uz)

[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

[tahrirlash]

chi-qar-moq

Aytilishi

[tahrirlash]

Etimologiyasi

[tahrirlash]

Maʼnoviy xususiyatlari

[tahrirlash]

Maʼnosi

[tahrirlash]

1. Chiqmoq 1-4, 6, 8-10, 12, 13, 21, 24, 26, 27, 29-31, 35-37, 39-41 fl. ort. n. ◆ Toqqa chiqarmoq. Varrakni osmonga chiqarmoq. Tramvayga chiqarib qoʻymoq. Esdan chiqarmoq. Esini chiqarmoq. Chetga mol chiqarmoq. Gazlama chiqarmoq. Zavodga minglab traktor chiqaradi. Qaror chiqarmoq. Qonun chiqarmoq. Hukm chiqarmoq. Pul chiqarmoq. Shira chiqarmoq. Qurilish uchun mablagʻ chiqarmoq. Otni aravadan chiqarmoq. ◆ [Oʻzbek oyim:] Toychogʻimning koʻrmanasini chiqar, dadasi! A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar.“ ◆ Ammo, endi rohatini koʻradi, endi sizlarni roʻyobga chiqaraman. Oybek, „Tanlangan asarlar.“

2. Shunday deb hisoblamoq. ◆ Birovlar uni modernist dedi, boshqalar donishmandga chiqardi. "Yoshlik".

3. Feʼl bilan birga qoʻllanib, taxmin, chama maʼnosini bildiradi. ◆ Uning [Mirvalining] bu jarlikka kelmaganiga ham besh-oʻn yil boʻlgan chiqarov. S. Ahmad, „Jimjitlik.“

Uchini chiqarmoq 1) qalamning uch tomonidagi yogʻoch qismini tarashlamoq. ◆ ..kursida doimo qogʻoz, uchi yaxshilab chiqarilgan besh-oʻnta qalam tayyor turadi. Gazetadan ; 2) maqsadga oʻtmoq; ◆ Nihoyat, Oshno gapning uchini chiqardi. M. M. Doʻst, „Lolazor.“
Qiz chiqarmoq Uzatmoq, erga bermoq. ◆ Yozda qancha tashvishim bor: qizimni chiqarishim, oʻgʻlimni uylantirishim kerak. "Yoshlik".
Qon chiqarmoq q. qon 1. ◆ [Bekqul:] Birinchi imoratga qon chiqargan edingmi? "Yoshlik".

Sinonimlari

[tahrirlash]

Antonimlari

[tahrirlash]

ЧИҚАРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

[tahrirlash]

Feʼl

[tahrirlash]

chiqarmoq chiqarmoq

chiqarmoq
понуд. от chiqmoq
1
заставлять или позволять выйти; отправлять; пускать, выпускать; ◆ uydan ~ 1) выпускать из дому; 2) выставлять, выгонять из дому; ◆ razvedkaga ~ отправлять на разведку; bolalarni koʻchaga chiqarma не выпускай детей на улицу;
2 заставлять или позволять всходить, восходить, взбираться, подниматься; boloxonaga chiqarib qoʻymoq помочь взбираться на балахану;
3 вывозить; ◆ chet mamlakatlarga mol ~ вывозить товар за границу;
4 выпускать, издавать; опубликовать; ◆ gazeta ~ выпускать газету, издавать газету; ◆ jurnalda ~ опубликовать в журнале; ◆ bosib ~ печатать, издавать, выпускать в свет; ◆ pul ~ выпускать деньги;
5 выпускать (кадры);
6 добиться, чтобы (что-л.) вышло, получилось; сделать; решать; bundan hech ish chiqarib boʻlmaydi из этого ничего не выйдет; shundan senga kostyum chiqaraman из этого (куска материала) я тебе сделаю костюм; beshta masala chiqardim я решил пять задач;
7 вытаскивать, извлекать; mixni chiqarib olmoq вытащить гвоздь; choʻntagidan qandaydir bir qogʻoz chiqardi он вытащил из кармана какую-то бумагу; ◆ anorning suvini ~ извлекать сок из граната; ◆ foyda ~ извлекать пользу; получать прибыль;
8 выделять, распространять; ◆ hid ~ распространять запах; ◆ ferment ~ выделять ферменты; ◆ isitma ~ температурить;
9 выпускать, вырабатывать, производить; добывать; ◆ ishlab ~ вырабатывать, производить; ◆ koʻmir ~ добывать уголь;
10 исключать; ◆ aʼzolikdan ~ исключать из членов (какой-л. организации); ◆ roʻyxatdan ~ исключать из списка; ◆ hisobdan ~ снимать с учёта;
11 распускать, раскрывать; ◆ barg ~ распускать листья; ◆ shox ~ давать побеги; ◆ qanot ~ опериться (о птенцах);
12 выставлять, высовывать, высунуть; заставлять высовываться, выпячиваться, выдаваться; tilini chiqarib высунув язык; vagondan boshingizni chiqarmang! не высовывайтесь из вагона;
13 поднимать, доводить (до какого-л. предела); narxini oʻn soʻmga chiqarib qoʻyibdi он поднял цену до десяти рублей; temperaturani 100 darajaga chiqardik мы подняли температуру до 100 градусов;
14 вызывать, устроить (что-л.), явиться причиной (чего-л.); ◆ urush ~ вызывать войну; ◆ janjal ~ устроить скандал; ◆ ishkal ~ создать путаницу, запутывать;
15 объявлять (кем-чем-л.); посчитать (за кого-что-л.), причислить (к кому-чему-л.); ◆ yolgʻonga ~ объявлять ложью; считать ложью;◆ jinniga ~ счесть (объявить) ненормальным (кого-л.);
16 проводить (время); пережить; ◆ qish ~ пережить зиму;
17 выносить, издавать; ◆ qaror ~ выносить решение; ◆ qonun ~ издавать закон; qonun chiqaruvchi organ законодательный орган;
18 вывихнуть; ◆ qoʻlini ~ вывихнуть (кому-л.) руку;
19 выдумывать, придумывать, вымышлять; изобретать; odamlar oʻylab chiqargan gap людской вымысел; buni kim oʻylab chiqardi? кто это придумал?; кто это изобрёл?;
20 выделять, ассигновывать; ◆ pul ~ выделять (ассигновывать) деньги (для чего-л.); ◆ ssuda ~ выделять ссуду;
21 выпрягать;
22 входит в состав ряда устойчивых словосочетаний и сложных глаголов; dong (или ot, nom) ◆ ~ прославиться, прогреметь, стать известным; ◆ is ~ рел. делать угощение (обязательно с горячей пищей); ◆ qosh qoʻyaman deb koʻz ~ (букв. желая навести брови, выбить глаз) оказать медвежью услугу; ◆ savod ~ обучаться грамоте, стать грамотным; ◆ tovush ~ 1) подавать голос; 2) издавать звук; tovush chiqarib oʻqimoq громко читать; ◆ qiz ~ выдавать дочь замуж; bir yoqadan bosh chiqarib дружно, организованно, солидарно, все как один; damingni chiqarma молчи; isini chiqarmay так, чтобы всё было шито-крыто; esini (или jonini) ◆ ~ испугать, перепугать; ◆ hissasini ~ восполнить (что-л.); ◆ burnidan ~ испортить хорошее впечатление (чем-л. неприятным); ◆ izdan ~ выбивать из колеи; ◆ isteʼmoldan ~ изъять из оборота; изъять из обращения; ◆ ichidan ~ выдумывать, придумывать; вымышлять; изобретать; ◆ ishdan ~ 1) увольнять с работы; 2) испортить, привести в негодность; ◆ yoʻldan ~ 1) сбивать с пути, совращать; 2) выбивать из колеи; ◆ koʻngildan ~ забыть (обиду и т. д.); ogʻzingdan chiqarma не выболтай, держи язык зазубами; ◆ pardozdan ~ отделать; ◆ erdan ~ разводить с мужем; ◆ esdan ~ забыть, запамятовать; предать забвению; ◆ qoʻldan ~ 1) выпускать из рук; 2) окончательно отделать;◆ siqib ~ 1) выжимать; 2) выживать.