chiqit

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

chi-qit

Etimologiyasi

CHIQIT 'kerakli qismi ishlatilgandan keyingi qoldiq', 'chiqindi'. Hozirgacha mana shu hipihdan foydalanilmaydi. Ch i h i t g a chihib ketadi (Oy-din). Bu ot eski oʻzbek tilida chïq— feʼlining 'kerak-siz, ortiqcha qism sifatida ajral—' maʼnosidan —(ï)t qoʻshimchasi bilan yasalgan, keyinchalik ï unlilarining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: chïq— + ït = chïqït > chiqit.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Chiqindi, qoldiq. ◆ Bosmaxona chiqitlari. a ◆ Har tarafga tarqab yurgan tovuqlardan ikkita-uchtasi sigir oxuri tagidagi yuzaroq poʻchoqlarni, shunga oʻxshash sabzavot chiqitlarini titish bilan mash-gʻul. "Yoshlik" .

2 Yaroqsiz narsa; brak. ◆ Kecha akt bilan chiqitga chiqarilgan restoranning nimdosh choynak-piyolalaridan bir dastasini uyga yuborsak boʻlardi-yu.. N. Aminov, „Yolgʻonchi farishtalar“ .

3 koʻchma Chiqindiga chiqarilgan, past nazar bilan qaraladigan (odam haqida). ◆ U vaqtlarda xoʻjayinlar kambagʻalni odam qatoridan chiqit hisoblashgan. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

4 Asosiy ishdan chetda qolgan. ◆ Brigadada koʻp odam "chiqitga" chiqib ketadi. Brigadir-larning oʻzi, oshpaz, tabelchi, aravakash, yasli xodimi, shiypon qorovuli. S. Nurov, „Parvoz“ .

Antonimlari

ЧИҚИТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

chiqit
1 брак; ◆ ~ga chiqarmoq браковать, забраковать;
2 = chiqindi 1, 2.