Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

chiy

Aytilishi

Etimologiyasi

CHIY ' choʻl—adirlarda oʻsadigan baland boʻyli bo — shoqli oʻsimlik'. Bu adirlarda ilgari ch i y koʻp oʻsar edi. Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni ang— latgan bu ot asli chïgʻ tarzida talaffuz qilingan (ДС,

147); keyinchalik gʻ undoshi y undoshiga almashgan, shun — dan keyin ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: chïgʻ > chïy > chiy. Bu soʻz qirgʻiz tilida ham chiy tarzida talaffuz qilinadi (КРС, 861).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Choʻl-adirlarda oʻsadigan baland, boshoqli, yem-xashakbop oʻsimlik; chalovning bir turi. ◆ Siz gaplashib oʻtirganda, chiy ora-

31—Oʻzbek tilining izohli lugʻati

</a>"v

sidan qarab turdim. Sh. Xolmirzayev, Bodom qishda gulladi.

2 Qamishdan yoki savagʻich poyasidan ip, sim bilan qatorlab bogʻlab toʻqilgan quri-lish materiali. ◆ Chiy bilan oʻralgan hovli. Chiy bilan toʻsmoq. Chiy devor. m ◆ Chiy tu-tilgan koʻchma yaslida qarqunoq bolalarining "qigʻ-qigʻ"lashiga oʻxshab chaqaloqlar yigʻisi eshitilmoqda. H. Nazir, „Soʻnmas chaqmoqlar“ .

Chiy alak shv. Yoʻl-yoʻl toʻqilgan boʻz. ◆ Oyogʻiga koʻn etik, egniga chiy alakdan yaktak toʻn, qalami ishton berdi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .

Sinonimlari

Antonimlari

ЧИЙ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

chiy
1 бот. чий блестящий;
2 чия (плетёнка из камыша, уложенного в один ряд и скрепленного проволокой или шпагатом - используется как строительный материал); ◆ ~ lampa потолок, подбитый чиёй и оштукатуренный алебастром или ганчем; ◆

~ duxoba вельвет; ◆ ~ duxoba kostyum вельветовый костюм; ◆ ~ alak обл. кустарная ткань в широкую полоску.