chorak
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]cho-rak
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]CHORAK Bu miqdor birligi tojik tilida 'toʻrt' maʼnosini anglatadigan chor (< chahor) sanoq soni bilan (k) 'bir' maʼnosini anglatadigan yak sanoq sonidan (ТжРС, 468) tuzilgan boʻlib, ПРСda [chähar-yek], [char-yek] shakllarida (168), ТжРСda chahoryak (441), choryak (446) shakllarida keltirilgan; oʻzbek tiliga tojikcha choryak (choryak) shakli y tovushini (ya harfiga bogʻliq belgisini ham) tashlab olingan; 'bir butunning toʻrtdan biri' manosini anglatadi (OʻTIL, II, 379).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
\f. toʻrtdan bir
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Toʻrtdan bir ulush; teng toʻrt boʻlakning har biri. ◆ Chorak asr. Chorak kam bir soat. shsh ◆ Men Abdulla Qahhor bilan chorak asr turmush kechirib, "Xotinni xotin qiladi-gan ham er" degan xulosaga keldim. K. Qah-horova, „Chorak asr hamnafas“ .
2 Oʻquv yilining toʻrtdan bir qismi. ◆ Birinchi chorak. Chorak baholari. n ◆ Uchinchi chorakning oxiri edi. "Yoshlik" . Usha yili kuz-da Begimxon yettinchi sinfning birinchi choragidan ketib qoldi. I. Rahim, Chin mu-habbat.
3 shv. Baʼzi hududlarda besh pud (87,36 kg) ga, baʼzi joylarda besh qadoqqa, yaʼni ikki kilogrammga (kichik chorak), baʼzi joylarda esa oʻn qadoqqa, yaʼni 4,1 kg ga (katta chorak) teng ogʻirlik oʻlchovi. ◆ [Qodir-qul:] Unday boʻlsa, meni bankaga tashlab kelasan-da.. ombordan yarim chorak guruch olib, sekingina bogʻ tomondan Nurmat akangniki-ga oʻtkazib qoʻyasan. Hamza, „Burungi say-lovlar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЧОРАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.