daxmaza
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]dax-ma-za
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]DAXMAZA Bu ot 'ortiqcha tashvish, bosh ogʻrigʻi' kabi maʼnoni anglatadi (OʻTIL, I, 215). Bu ot ТжРСga daxmasa shaklida razg taʼkidi bilan kiritilgan (124). Shunga suyanib daxmaza oti asli daxma otidan (q.) -so qoʻshimchasi bilan (ТжРС, 542) hosil qilingan deyish mumkin; unda bu ot asli 'daxma qurishdek ortiqcha tashvish' maʼnosini anglatishi ayon boʻladi. Oʻzbek tilida bu tojikcha otning uchinchi boʻgʻinidagi o tovushi a tovushiga, a tovushlari oradigʻidagi s tovushi z tovushiga admashtirilgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
fors. + arab. – qiyinchilik; aldov;
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]Salbiy narsa, hodisa; ortiqcha tashvish, dardisar, bosh ogʻrigʻi. ◆ E-e! Soting bu tuyalarni, qishi bilan boqasizmi!? Xashak-xushak, deb daxmaza qilib yurasizmi ?! Oybek, „Bolalik.“ ◆ Oʻzi ellik gektar yer-u, daxmazasi besh yuz gektarga tatiydi. R. Fayziy, „Choʻlga bahor keldi.“
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ДАХМАЗА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]daxmaza