demak
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]de-mak
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]DEMAK 'bundan chiqdiki’. D ye m a k , tushun-tirish kerak! (Abdulla Qahhor). Bu soʻz asli de-feʼlidan harakat nomi qoʻshimchasining eski oʻzbek ti — lidagi -mäk shakli bilan hosil qilingan boʻlib, nutqda shu shaklida yaxlitlanib, kirish soʻz vazifasiga xos-langan (ЭСТЯ, III, 224).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Demoq, aytmoq, gapirmoq. ◆ Oz yemak — tan sogʻliq, Oz demak — hikmatga bogʻliq. Maqol . n ◆ Seniki maʼqul demakka bizning tilimiz kelmas, bu soʻzing nooʻrin desak, oʻldirmay qoʻymas. "Yodgor" .
2 krsh s. Yaʼni, bundan chikdiki, bino-barin. ◆ Demak, uni siz yo'zgan ekansiz-da? K. Yashin, „Hamza“ . ◆ Demak, yolgʻonchilik kasaliga mubtalo boʻlgan kishini rostgoʻy odamning qoni bilan davolasa boʻladi. X. Toʻxtaboyev, „Shirin qovunlar mamlakati“ .
3 kesim vazifasida. Bilan barobar, ..ga teng. ◆ Farovon hayot — bu goʻzal turmush, osu da, serfayz hayot demakdir. Gazetadan . ◆ Umr — bu asab tasmalarining — nervlarning yashashi demakdir. X. Toʻxtaboyev, „Shirin qovunlar mamlakati“ . ◆ Yoʻlchi uchun Mirzakarimboidan siljish — Gulnordan ayrilish demak edi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ДЕМАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]- Inglizcha: unreliability, failure
- Turkcha: demek, öyleyse
Ruscha ru
demak
1 см. demoq;
2 в знач. сказ. значит, означает, равносильно; ◆ gʻoʻzalarni chekanka qilish hosilga hosil qoʻshish ~dir чеканка хлопчатника означает увеличение урожайности;
3 вводн. значит, стало быть; выходит, что; следовательно, итак; bu masala hal итак, этот вопрос решен; ◆ ~ uning gapi rost выходит, что он говорит правду.