deyarli
Deyarli
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]de-yar-li
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]DEYARLI 'aytarli’, ’desa boʻladigan’. Qoʻhondan d ye ya r l i har kuni xabar kelib turar edi (Abdulla Qodiriy). Bu soʻz oʻzbek tilidagi ’ayt-’ maʼnosini ang-latuvchi de- feʼlining dey- shakliga -(ä)r sifatdosh qoʻshimchasini va -li sifat yasovchisini qoʻshib hosil qi-lingan: (dey- + är = deyär) + li = deyärli. Bu soʻz dast-lab jumlaning oxirida kesimdan keyin joylashar edi, kesimdan oldin kelishi keyinchalik voqe boʻlgan: har kuni xabar kelib turardi d ye ya r l i d ye ya r l i har kuni xabar kelib turardi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]rvsh. 1 Biror narsa, holat, miqdorga juda yaqin, shunga yaqin desa,.. deb aytsa, hisoblasa boʻladigan. ◆ U shuncha yil qorakoʻlchilik sohasida ishlab, bunaqa teri-larni deyarli koʻrmagan edi. S. Ahmad, „Yulduz“ . ◆ Boʻri polvon oʻylab qarasa, vohaning deyarli barcha polvonlari jam boʻlibdi. T. Murod, „Qoʻshiq“ . ◆ Ziyofat deyarli majlisga aylanib ketdi. Mirmuhsin, „Umid“ . ◆ Hammamiz deyarli har kun bir qoshiq iseiqqa muhtojmiz. A. Qodiriy, „Gʻirvonlik Mallavoy“ .
2 Qariyb; taxminan; yaqin. ◆ Hovlidagi narsalar deyarli oʻzgarmabdi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ . ◆ Men esa, oramizda paydo boʻlgan muhabbatning oxir-oqibat tugashini deyarli bilardim. O. Moʻminov, „Xiyobondagi uch uchrashuv“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ДЕЯРЛИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.