dilxun

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

dil-xun

Etimologiyasi

DILXUN Bu sifat dt otiga (q.) 'qon' maʼnosini anglatadigan xun otini (ТжРС,430) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'kuchli darajada xafa' maʼnosini anglagadi (OʻTIL, 1,226).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

\f. jj-iJj — yuragi qon, qal-bi yaralangan; gʻam-alamli| 1 Qattiq alam chekib yoki xafagarchilikdan yuragi qonga toʻlgan, qattiqxafa. ◆ [Onasi/ Uni yupatguli.. soʻz topolmay dilxun boʻlardi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ Avaz, motamsaro uyga kira-yotgandek, dilxun boʻlib ostona hatladi. S. Siyoyev, „Avaz“ . ◆ Ki baytim satri ikkidur: Biri dilxush, biri dilxun. E. Vohidov, „Yoshlik devoni“ .

2 koʻchma Kishiga azob beruvchi, yoqimsiz, jirkanch. ◆ Ahmad chuqur xoʻrsindi. Bu o/ir, jirkanch, dilxun muhitni tark qilib, ozodlikka — koʻchaga chiqib ketdi. F. Musa-jonov, Himmat.

3 koʻchma Bagʻri qon, qip-qizil. ◆ Tong qoʻynida maʼyus va dilxun Atirgullar egar boshini. "Yoshlik" .

Antonimlari

ДИЛХУН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

dilxun
полный отчаяная; исполненный гнетущей тоски, печали, горя, крайне огорчённый; ◆ [Onasi] uni yupatguli... soʻz topa olmay ~ boʻlardi (М. Исмоилий, «Фарѓона т. о.») [Мать] не находя успокаивающих слов, приходила в крайнее огорчение.