doʻmboq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]doʻm-boq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]DOʻMBOQ 'doʻmbaygan’, ’doʻng boʻlib koʻtarilgan’. Sahnaga doʻmboh—doʻmboq bolalar chihdi. Bu soʻz dombä otidan kichraytirish maʼnosini ifodalovchi —q qoʻshimchasi bilan hosil qilingan; ot maʼnosini (’kichik doʻng’) anglatuvchi bu soʻz keyinchalik belgi maʼnosini anglata boshlagan; oʻzbek tilida q undoshi oldidagi ä unlisi â unlisiga almashgan: dombä + q = dombäq > dombâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Doʻmpaygan, doʻmpayib (koʻ-tarilib) chiqqan. ◆ Doʻmboq peshona. Doʻmboq joy. n Qoʻllarini pastga tushirib, doʻm-boq tizzalarini yopib oʻtirdi. S. Nurov, Narvon. ◆ ..tepshshkdagi xarob qiisyuq goʻris-toni va onasining doʻmboq qabrigina butun chinligi bilan uning koʻʼshriga.. qadaladi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
2 Doʻmpayib, koʻtarilib turgan joy yoki narsa. ◆ Peshonasida doʻmbogʻi bor. tsh Uchlarida botayotgan quyoshning shuiasi oʻynagan ikki-ta adil oq qayin orasida doʻmboq paydo boʻldi. Oybek, „Quyosh qoraymas“ .
3 koʻchma Toʻladan kelgan, semiz, loʻppi. ◆ Doʻmboq bola. shsh Yoʻlda Shamsiqamar degan doʻmboq juvon bshshn uchrashib qoldi. Mirmuhsin, „Umid“ . ◆ Temirbek doʻmboqqina yigit, jindek ovsarligi va dovdirligi ham bor. X. Toʻxtaboyev, „Iillar va yoʻllar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ДЎМБОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
doʻmboq
1 желвак, шишка; uning peshanasida doʻmbogʻibor у него на лбу шишка;
2 бугорок, выпуклость; // бугорчатый, выпуклый; ◆ ~ boʻlib qolmoq становиться бугорчатым;
3 перен. пышный, полный, пухленький (о ребёнке, девушке); ◆ ~ (или ◆ ~qina ) bola полный (полненький) ребёнок; карапуз.