Kontent qismiga oʻtish

dogʻlamoq

Vikilug‘atdan olingan

Oʻzbekcha (uz)

[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

[tahrirlash]

dogʻ-la-moq

Aytilishi

[tahrirlash]

Etimologiyasi

[tahrirlash]

Maʼnoviy xususiyatlari

[tahrirlash]

Maʼnosi

[tahrirlash]

1 Qizdirib yetiltirmoq, dogʻ qilib tozalamoq (moy, yogʻ haqida). ◆ Ishdan keyin dil chogʻlab, Kapgirni belga bogʻlab, Qoʻy yogʻini xoʻp dogʻlab, Pishirdim jonon palov. "Mushtum" . ◆ Oʻzbek oshpazligining oʻziga xos xususiyatlaridan biri — yogʻni yaxshilab qizdi-ribdogʻlashdir. K. Mahmudov, „Oʻzbek taomlari“ . ◆ Yaxshi dogʻlangan moyga piyoz, goʻsht tushishi bshshn butun qirni allaqanday yoqimli hid tutib ketdi. Oydin, „Shirin keldi“ .

2 Gazaklagan yaraga dumba yogʻi, piyoz va sh.k. qizdirib bosmoq. ◆ Yarani dogʻlamoq.

Yurakni (yoki bagʻirni, siynani) dogʻla-moq Alam oʻtkazib yoki boshga kulfat solib, dilda qattiq alam qoldirmoq, dilni yara-lamoq. Behuda yigʻlaganing — ◆ yuragingni dogʻlaganing. Maqol . n ◆ Ayriliq oʻtiga bagʻrimni dogʻlab, Men yuribman Shakarbekni soʻroqlab. "Shirin bilan Shakar" . ◆ Chambil beldan chiqdim belimni bogʻlab, Yodimga tushganda, siynamni dogʻlab. "Gulixiromon" . ◆ Sallachani dol qoʻyib, Yuragimni dogʻlaysan. "Oq olma, „qizil olma"“ .

3 koʻchma Taʼzirini bermoq, oʻch olmoq. ◆ Majshsda Komshti yomonlab, baloga qoldim. Bu tirrancha. meni dogʻlaydiganga oʻxshaydi. I. Rahim, „Ixlos“ .

4 Maftun qilmoq, oʻziga asir qilmoq; armonda qoldirmoq. ◆ Yuragimda koʻpdir atm, meni dogʻladi bir sanam. "Murodxon" . ◆ Qoʻlga tegsin dogʻlagan parizoding.. "Murodxon" .

5 koʻchma Qaygʻu-hasrat; gʻam-alamga du-chor qilmoq, boʻlmoq. ◆ Bu urush uning yuragi-ni bir umrga dogʻlab ketdi. S. Zunnunova, „Koʻk chirotslar“ . Har narsadan qodir egam saqlasin, Koʻrolmaganlarning koʻngli dogʻ-lansin. "Oysuluv".


Sinonimlari

[tahrirlash]

Antonimlari

[tahrirlash]

ДОҒЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

[tahrirlash]

dogʻlamoq
1 прижигать, прикладывать что-либо горячее (на больное место);
2 сильно нагревать, доводить до кипения (сало, масло); ◆ piyozni ~ пережарить лук в масле;
3 перен. сильно огорчать, причинять душевную боль; испепелять, жечь; ◆ yurakni ~ глубоко ранить (чье-л.) сердце, жечь сердце, наносить душевную рану.