dor

Afrikaanscha (af)

Sifat

dor

Galisiycha (gl)

Feʻl

dor

Gʻarbiy frizcha (fy)

Sifat

dor

Niderlandcha (nl)

Sifat

dor

Portugalcha (pt)

Feʻl

dor

Oʻzbekcha (uz)

dor I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

dor

Etimologiyasi

DOR Bu ot asli 'xoda', 'toʻsin' maʼnosini anglatgan (ПРС, 207: [dar] I 2); keyinchalik bu ot 'ustiga kiyim-kechakni buklab tashlab (osib) qüyiladigan ingichka uzun tekis yogʻoch' va 'osib qatl qilish uchun xodadan yasalgan qurilma' maʼnolarini anglatish uchun ishlatilgan (ТжРС 136’ I 234).    ’    ’    ’
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. jb — daraxt, daraxt tanasi; toʻsin, ustun

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Ustiga kiyim-kechak, mol tashlab qoʻyish uchun ikki ustun (qoziq) orasiga qoʻndalang oʻrnatilgan xodacha yoki tortilgan arqon (ip). ◆ Yoshgina bir juvon dor-ga kir yoyadi. S. Ahmad, „Ufq“ . ◆ Devorga qoqshg-gan qoziq va mixlarda bolalarning kamzul, koʻylagi, dorda paranji va ayol mursagi osigʻliq edi. N. Safarov, „Olovli izlar“ .

2 Oʻlimga mahkum etilgan kishini osib oʻldirish uchun yasalgan maxsus qurilma. ◆ Dorga osmoq (yoki tortmoq). Bevafo yor — joningga dor. Maqol . n ◆ Esingizda bormi, meni dor ostidan qutqarib, menga yangi xayot bagʻishlaganingiz. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

3 koʻchma Nohaqliq, adolatsizlik ramzi. ◆ [Navoiy:] Zamon donoga dor, joxil uchun yor. Uygʻun va I . Sulton, Alisher Navoiy.

4 Tik oʻrnatilgan ikkita yogʻoch va unga bogʻlab tarang tortilgan arqon va chigʻi-rikdardan iborat, dorbozlik oʻyinlari, mashkdari bajariladigan qurilma. ◆ Dorboz dordan oʻlar, morboz — mordan. Maqol . ◆ shsh Bu yerda dor, kurash, qoʻgʻirchoq oʻyinidan tash-qari tuya urishtirish, xalq oʻyinlarining barcha turlari ijro etilmoqda. J. Sharipov, „Xorazm“ .

5 koʻchma Yuksak maqsad, mansab; orzu-istak. ◆ Osilsang, baland dorga osil, Oyogʻing yerga tegmasin. Maqol . m ◆ Siz oʻz ustan-gizning qiziga yetolmagan boʻlsangiz, bu men osilgan dor judayam baland-ku; bu yogʻi qan-doq boʻlarkin, aka? K. Yashin, „Hamza“ . ◆ Bilib turib baland dorga osildik, ayb oʻzimizda. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .

Dor tagidan (yoki dordan) qochgan Oʻta-ketgan muttaham, firibgar odam haqida. ◆ Yana aytmang: biri muttaham, biri oʻgʻri, biri dordan qochgan! Uygʻun, „Asarlar“ .

dor II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

dor

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

[a. > — uy, joy; makon; bino| Arabcha qoʻshma soʻzlar — tarkibida aniqlik artikli L boʻlgan izofali birikmalar-ning birinchi qismi; uy, maskan, makon maʼnolarini bildiradi, maye., ◆ dorulbaqo, dorulfano.

Antonimlari

ДОР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

dor
1 сооружение из мачт и канатов, по которым ходят канатаходцы; ◆ sim ~ натянутая проволока, на которой выступают эквилибристы; ◆ ~ oʻynamoq ходить по канату или по проволоке (о канатоходцах, эквилибристах);
2 жердь или палка, подвешенная параллельно к потолку (служит для развешивания одежды);
3 натянутая верёвка для развешивания белья;
4 виселица; ◆ ~ga osmoq вешать (на виселице); ◆ ~ tagidan qochgan (букв. убежавший из-под виселицы) отъявленный шарлатан, проходимец, отпетый негодяй, плут.

Afrikaanscha (af)

Sifat

dor

Galisiycha (gl)

Feʻl

dor

Gʻarbiy frizcha (fy)

Sifat

dor

Niderlandcha (nl)

Sifat

dor

Portugalcha (pt)

Feʻl

dor