dor

Vikilug‘atdan olingan
Navigatsiya qismiga oʻtish Qidirish qismiga oʻtish


Afrikaanscha (af)

Sifat

dor

Galisiycha (gl)

Feʻl

dor


Gʻarbiy frizcha (fy)

Sifat

dor

Niderlandcha (nl)

Sifat

dor

Portugalcha (pt)

Feʻl

dor

Oʻzbekcha (uz)

dor I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

dor

Aytilishi

Etimologiyasi

DOR Bu ot asli 'xoda', 'toʻsin' maʼnosini anglatgan (ПРС, 207: [dar] I 2); keyinchalik bu ot 'ustiga kiyim-kechakni buklab tashlab (osib) qüyiladigan ingichka uzun tekis yogʻoch' va 'osib qatl qilish uchun xodadan yasalgan qurilma' maʼnolarini anglatish uchun ishlatilgan (ТжРС 136’ I 234).    ’    ’    ’
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. jb — daraxt, daraxt tanasi; toʻsin, ustun

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Ustiga kiyim-kechak, mol tashlab qoʻyish uchun ikki ustun (qoziq) orasiga qoʻndalang oʻrnatilgan xodacha yoki tortilgan arqon (ip). ◆ Yoshgina bir juvon dor-ga kir yoyadi. S. Ahmad, „Ufq“ . ◆ Devorga qoqshg-gan qoziq va mixlarda bolalarning kamzul, koʻylagi, dorda paranji va ayol mursagi osigʻliq edi. N. Safarov, „Olovli izlar“ .

2 Oʻlimga mahkum etilgan kishini osib oʻldirish uchun yasalgan maxsus qurilma. ◆ Dorga osmoq (yoki tortmoq). Bevafo yor — joningga dor. Maqol . n ◆ Esingizda bormi, meni dor ostidan qutqarib, menga yangi xayot bagʻishlaganingiz. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

3 koʻchma Nohaqliq, adolatsizlik ramzi. ◆ [Navoiy:] Zamon donoga dor, joxil uchun yor. Uygʻun va I . Sulton, Alisher Navoiy.

4 Tik oʻrnatilgan ikkita yogʻoch va unga bogʻlab tarang tortilgan arqon va chigʻi-rikdardan iborat, dorbozlik oʻyinlari, mashkdari bajariladigan qurilma. ◆ Dorboz dordan oʻlar, morboz — mordan. Maqol . ◆ shsh Bu yerda dor, kurash, qoʻgʻirchoq oʻyinidan tash-qari tuya urishtirish, xalq oʻyinlarining barcha turlari ijro etilmoqda. J. Sharipov, „Xorazm“ .

5 koʻchma Yuksak maqsad, mansab; orzu-istak. ◆ Osilsang, baland dorga osil, Oyogʻing yerga tegmasin. Maqol . m ◆ Siz oʻz ustan-gizning qiziga yetolmagan boʻlsangiz, bu men osilgan dor judayam baland-ku; bu yogʻi qan-doq boʻlarkin, aka? K. Yashin, „Hamza“ . ◆ Bilib turib baland dorga osildik, ayb oʻzimizda. M. Ismoiliy, „Fargʻona t“ .o.

Dor tagidan {yoki dordan) qochgan Oʻta-ketgan muttaham, firibgar odam haqida. ◆ Yana aytmang: biri muttaham, biri oʻgʻri, biri dordan qochgan! Uygʻun, „Asarlar“ .

Sinonimlari

Antonimlari

dor II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

dor

Aytilishi

Etimologiyasi

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

[a. > — uy, joy; makon; bino| Arabcha qoʻshma soʻzlar — tarkibida aniqlik artikli L boʻlgan izofali birikmalar-ning birinchi qismi; uy, maskan, makon maʼnolarini bildiradi, maye., ◆ dorulbaqo, dorulfano.


Sinonimlari

Antonimlari

ДОР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha ru

dor
1 сооружение из мачт и канатов, по которым ходят канатаходцы; ◆ sim ~ натянутая проволока, на которой выступают эквилибристы; ◆ ~ oʻynamoq ходить по канату или по проволоке (о канатоходцах, эквилибристах);
2 жердь или палка, подвешенная параллельно к потолку (служит для развешивания одежды);
3 натянутая верёвка для развешивания белья;
4 виселица; ◆ ~ga osmoq вешать (на виселице); ◆ ~ tagidan qochgan (букв. убежавший из-под виселицы) отъявленный шарлатан, проходимец, отпетый негодяй, плут.


Afrikaanscha (af)

Sifat

dor

Galisiycha (gl)

Feʻl

dor


Gʻarbiy frizcha (fy)

Sifat

dor

Niderlandcha (nl)

Sifat

dor

Portugalcha (pt)

Feʻl

dor