gʻovlamoq
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]gʻov-la-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Hosili yaxshi boʻlmay, oʻsishi kuchaymoq; ortiq darajada boʻyiga oʻsmoq. ◆ Sal ehtiyotsizlikka yoʻl qoʻysak, gʻoʻza gʻovlab, hosilni boy berib qoʻyishimiz turgan gap. "Uzbekistan qoʻriqlari" . ◆ Shunday hollar boʻladiki, ekin uch marta va undan koʻproq oziqlontiriladi, lekin u gʻovlamaydi, hosili moʻl, gʻoʻzapoyasi normal boʻladi. Gazetadan .
2 koʻchma Avjlanmoq, kuchaymoq, zoʻray-moq (odatda, salbiy narsa-hodisalarga nis-batan qoʻllanadi). ◆ Kibr-havosi gʻovlab ket-gan tergovchi boshini koʻtarib, "xoʻsh?" de-yishni ham ep koʻrmadi. V. Mahkamov, „Ham aylanib, ham oʻrgilib“ . ◆ Bolaligidan boshqa-lardan ajralib turishga intilish balogʻat-ga yetgan sari gʻovlab ketdi. Shuhrat, „Shi-nelli yillar“ . •
- Boʻlsa — boʻlar, boʻlmasa — gʻovlab ketar "Nima boʻlsa boʻlar" degan maʼnoli, eʼti-borsizlik, loqaydlikni qayd etuvchi ibo-ra. ◆ Bu tom va devorlar uzoqdan goʻyo biron hafsalasiz odam "boʻlsa — boʻlar, boʻlmasa — gʻovlab ketar" qabilidan qilib, omonatgina qoʻnqaytirib qoʻygandek koʻrinadi. H. Shams, „Dushman“ . Muzaffar ham "boʻlsa — ◆ boʻlar, boʻlmasa — gʻovlab ketar" qabilida ish tut-yapti. J. Abdullaxonov, „Toʻfon“ . Kallasi (yoki miyasi, boshi) govlamoq Nima qilarini bil-may qolmoq, boshi qotmoq. ◆ Umuman, odam-larga yaxshi qoʻshilolmaydigan Komil katta-lar oldida oʻzini yoʻqotib qoʻygan edi. Hozir uning kallasi gʻovlab, qulogʻi shangʻillar edi. M. Osim, „Tilsiz guvoh“ . ◆ Chuqurxayolga tolgan Mahkam akaning miyasi gʻovlab, gangib qol-gandi. R. Fayziy, „Hazrati inson“ . Shu alpoz-da u ◆ boshi gʻovlab, peshingacha telbalardek shaharda tentirab yurdi. F. Musajonov, „Himmat“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҒОВЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.