juft
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]juft
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]\f.i-t. — ikkita, qoʻshaloqbir xil narsa] 1 Bir xil vazifaga moʻljal-langan, bir butunlik, komplekt hosil qiladigan ikkita oʻxshash narsa, buyum. ◆ Bir juft etik. Bir juft hoʻkiz. n ◆ Boboqul.. kuniga yarab turgan bir juft echkisiyu kaftday keladigan yeridan ham ayrilib, bu-tunlay xonavayron boʻlib qolibdi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ . ◆ [Boy oʻz-oʻziga:] Bu kim boʻldi? Choʻrimi yoki bir ofatijon fariiltami? Yuzlari xuddi olmaday tarang. Bir juft quralay koʻzi surma bosganday qora. Hamza, „Boy ila xizmatchi“ .
2 Rafiq yoki rafiqa; er yoki xotin, nar yoki moda (bir-biriga nisbatan). ◆ -Jufting-ni qanoting ostiga olib ucha ket, lochin! Bu yerda turma! — dedi-da, Qora Ahmad bir to-monga chekildi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Hech kim qarigan chogʻida juftidan qolmasin. A. Qaqhor, „Toʻyda aza“ . ◆ Keng osmon qaʼrida suzib yurgan kattagina bir qush oʻz juftini ku-tib, gir aylanadi. J. Abdullaxonov, „Oriyat“ .
3 Doim birga boʻladigan, hamroh, yonma-yon. ◆ Yoʻq, baxt ham, baxtsizlik ham juft boʻladi, deyishgani rost ekan. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .
4 Ikkiga qoldiqsiz boʻlinadigan (butun sonlar haqida); zid. toq. ◆ Juft sonlar. Juft nomerli uylar.
5 Ikki dona, ikkita. ◆ Bir juft tuxum. Un juft danak.
6 kam qoʻll. ayn. joʻra II. U ◆ kishi kelini-ngizga ikki juft atlas olib kelgan ekan-lar. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .
- Juft boʻlsin Ijro etilgan musiqa, ashu-la, raqs maʼqul tushganda, "yana boʻlsin" de-gan maʼnodagi ibora. ◆ Ular egilib salom berib, joylariga qaytayotgan edi, qarsak yang-rab, odamlar "juft boʻlsin!" deb qichqira bosh-ladilar. I. Rahim, „Ixlos“ . Juft kuchlar fiz. Bir jismga qoʻyilgan, qiymat jihatidan bir-biriga teng, ammo qarama-qarshi yoʻnal-gan ikki kuch. Juft soʻzlar tlsh. Bir leksik maʼnoni ifoda etadigan, defis orqali yozi-ladigan ikki komponentli soʻzlar. Juft tushgan Xil tushgan, ikkovi bir xil (feʼ-li-atvori, yurish-turishi bir xil ikkita odam haqida). Jufti halol (yoki pok) Qonu-niy er-xotin. ◆ Bunday odamga jufti halol boʻlish uchun har qanday qiz darhol rizolik be-rar, deboʻylayman \dedi shayx]. K. Yashin, „Xamza“ . Yulduzi juft tushgan Bir-biriga mos, bir-biriga yoqqan (ikki odam haqida).
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЖУФТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]juft
Tillar
[tahrirlash]- Turkcha: çift
Ruscha ru
juft
1 пара; // парный; чётный; ◆ bir ~ etik пара сапог; ◆ ~ son мат. чётное число; ◆ ~ qanotlilar зоол. двукрылые; ◆ ~-~ парами; ◆ ~-~ boʻlib yurmoq ходить парами;
2 пара (супружеская); ◆ ~i halol, ~i pok законный муж или законная жена; ◆ yulduzlari ~ tushganlar (они) созданы друг для друга (о любящей паре); родственные души; ◆ bir ~ atlas пара отрезов атласа; ◆
- ~ boʻlsin! ещё!; просим повторить (поощрительный возглас в адрес певца, танцора), бис! бис!