kam

Qoraqalpoqcha (kar)

Pak qiz

Ot

kam

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

kam

Etimologiyasi

KAM Bu tojikcha ravish 'oz' maʼnosini anglatadi (ТжРС, 177). Bu Ravishdan oʻzbek tilida kamay- feʼli yasalgan (OʻTIL, I, 363).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. — oz, ozgina, arzimas

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1

Talab, meʼyor yoki odatdagiga nisbatan miq-dori yetarli boʻlmagan; oz. ◆ Kam yerli dehqon (map.). Yigʻilishda odam kam boʻldi. Bu yil yogʻingarchilik kam boʻldi. n ◆ Chorshanba kuni dalaga qoʻsh chiqishi kerak. Lekin, haqiqat-ga qaraganda, ulovimiz kam. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

2 Umuman, miqdori oz, koʻp emas. ◆ Gapni kam soʻzla, ishni koʻp koʻzla. Maqol . n ◆ Tibbi-yot ilmida kam uchraydigan voqea. T. Murod, „Ot kishnagan oqshom“ . ◆ Kapsanchilarda chakka oʻtmagan uy kam qoldi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

3 Egalik shaklidagi ayrim soʻroq ol-moshlari bilan qoʻllanib, qiyoslanuvchi shaxs yoki narsadan kamchiligi yoʻq ekan-lik maʼnosini ifodalashga xizmat qila-di. ◆ Boshqalardan nimasi kam?! Undan qayeri kam? n [Kimsanoy] ◆ Gʻayratli, oriyatli juvon edi. Mana, Kanizak zveno boʻlar emish, Kimsanoyning Kanizakdan nimasi kam? A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ . ◆ Oʻsha latta-dan kam joyim bormi ?! U . Hoshimov, Qalbingga quloq sol.

4 Yetishmay turgan, kerak boʻlib turgan. ◆ -Keling, keling, Shorajab, — dedi qalan-darga qarab Safar, — bir siz kam edingiz. S. Ayniy, „Qullar“ .

5 ot vazifasida. Yetishmovchilik, yetishmagan narsa. ◆ Kamini toʻgʻrilamoq. n ◆ Sizning dav-latingizda yeyish-ichishdan, aysh-ishratdan kamim yoʻq. "Ertaklar" .

6 s. t. Sonlar bilan birga kelib, mu-ayyan miqdorning toʻlishi uchun oʻsha miq-dorga oʻzi qoʻshilib kelgan son bildirgan miqdor yetishmasligini bildiradi. ◆ Bir kam qirq. Bobom ikki kam toʻqsonga kirdi. n ◆ Bir kam oʻttiz boʻlak boʻlib, toʻp boʻlib, hin-diga teging. "Goʻroʻgʻli" .

7 Baʼzi soʻzlarga birikib, qoʻshma soʻz yasash uchun xizmat qiladi: ◆ kamgap, kamda-romad, kamhosil va b .

Bir kami Qilmagan ishi (kamchiligi) gapdan anglashilgan narsa ekani, uni ba-jarishga norozilik ohangi bilan ifoda-lanadi. ◆ Bu nimasi?.. Bir kamim ot yetaklab yurish qoluvdi? Gazetadan . Kam boʻlmang Yaxshi tilak bildiradi; yashang, kamol toping. ◆ Xoʻsh, qizim, tabriklarimni qabul qiling.. ich-ichimdan xursandman, ilohim, kam boʻl-manglar. LLI . Rashidov, Boʻrondan kuchli. Kam boʻlmaslik Zarar-ziyon koʻrmaslik, ziyon qilmaslik. ◆ ..ayniqsa, ota-onasining gapiga kirib, oʻzining kam boʻlmaganligi haqida ancha koʻpirib, koʻp gapirdi. K. Yashin, „Hamza“ . ◆ Un-doq dema, qizim! Gapimga kirib, kam boʻl-dingmi ? [hovlini koʻrsatib\ Mana! A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari. ◆ Bizga uxiioc bilan qoʻl bersang, kam boʻlmaysan. "Mushtum" .

Antonimlari

КАМ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

kam

Ot

kam (koʻplik kamlar)

Ruscha _ru

kam
1 малый недостаточный, незначительный; скудный; // мало, немного, недостаточно; редко; ◆ ~ miqdor малое количество; ◆ ~ ishlatiladigan ibora малоупотребительное выражение; ◆ ~ tajribali xodim малоопытный работник; ◆ ~ tekshirilgan (или oʻrganilgan) малоизученный; ◆ ~ yerli dehqon ист. малоземельный крестьянин; ◆ suvi ~ daryo маловодная река; ◆ aqli ~ слабоумный, скудоумный; ◆ bu ~ этого мало; этого недостаточно; ◆ men uni ~ koʻraman я его редко вижу; ◆ hammadan ~ меньше всего; ◆ oʻn baravar ~ в десять раз меньше; ◆ uning sendan qayeri ~? чем он хуже тебя?; ◆ mening hech narsadan ~ joyim yoʻq у меня нет ни в чём недостатка; ◆ keng boʻlsang, ~ boʻlmaysan посл. будешь щедр, ущерба не потерпишь;◆ yashang, ~ boʻlmang! будьте здоровы, не видеть вам нужды! (пожелание); ◆ Mening yerimni ekib ~ boʻldingizmi? (А. Ќаћћор, «Сароб») Разве вы понесли убыток от того, что засеяли мою землю?
2 в ряде сочетаний с числительными переводится русским предлогом без; ◆ soat chorak ~ oʻn без четверти десять; ◆ soat beshta ~ bir boʻldi без пяти минут час; ◆ bir ~ ellik разг. (букв. без одного пятьдесят) сорок девять; ◆ yoshim uch ~ yetmishda мне шестьдесят семь лет; ◆ besh tiyini ~ uch soʻm разг. без пяти копеек три рубля (т. е. 2 рубля 95 коп); ◆ "Ishchi" kolxozida Ashirmat degan yigit har kuni sal ~ toʻrt mehnat ishlaydi (А. Ќаххор, «Ќўшчинор») В колхозе «Ишчи» парень по имени Аширмат ежедневно вырабатывает чуть меньше четырёх трудодней; ◆ ~ deganda = kamida .