koʻklamoq

Oʻzbekcha (uz)

koʻklamoq I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

koʻk-la-moq

Etimologiyasi

KOʻKLA— I ' unib—oʻs—¹, ' koʻkar—'. Kuzda ekilgan nihollar bahorda bexato k oʻ k l a d i. Bu feʼl 'moviy’, ’zangori’ maʼnosini anglatuvchi kok sifatidan maʼno taraqqiyoti natijasida oʻsib chiqqan kok ('oʻt-oʻlan', 'maysa') otiga -lä qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan: kok + lä = koklä— I.

KOʻKLA— II 'matoni yirik-yirik qilib omonat tik-', 'yoʻrma—'. Toʻnning yengini oldin hoʻlda k oʻ k -l a b o l i b, keyin mashinada tikdi. Bu feʼl qadimgi turkiy tildagi 'ildiz', 'asos' maʼnosini anglatgan kök otining (ПДП, 395; Devon, II, 328; DS, 312: kök II) 'tutashtirish oʻrni' maʼnosidan -lä qoʻshimchasi bilan yasalgan(Devon, III, 315); keyinchalik ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: kök + lä = köklä- > koklä— II.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

s. t. Amal olmoq, oʻsib rivojlanmoq (oʻsimlik haqida). ◆ Gʻoʻzalar koʻklashidan to shu damga qadar undan koʻz uzmagan dehqon oʻz mehnatining moʻʼjizasi-ga oʻzi xursand boqadi. Gazetadan . ◆ Oppoqshoʻr bosgan yer oʻrtasida onda-sonda koʻklagan be-dapoyalar.. koʻzga chalinadi. "Oʻzbekiston qoʻriqlari" .

koʻklamoq II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

koʻk-la-moq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Yirik-yirik qilib, naridan-beri (vaqtincha) tikib, chatib qoʻymoq. ◆ Mashinachi koʻylakni koʻklab qoʻydi. n ◆ -Ish joʻnashib ketdi. Hash-pash deguncha kafanni ham koʻkladik. Oʻlikning ochiq bada-ni mumkin qadar koʻzdan yashiringan edi, — dedi Shum bola. Gʻ. Gʻulom, „Shum bola“ . ◆ Poʻla-toy kostyum yenglarini igna bilan koʻklab berar edi. Koʻklagan yenglarni oʻtkazish ish-larining talay qismi ham igna bilan ba-jarilardi. P. Qodirov, „Yangilik oshigʻi“ .

Antonimlari

КЎКЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

koʻklamoq I
см. koʻkarmoq 2.

koʻklamoq II
спец. метать, намётывать; прошивать крупными стежками, строчками; ◆ chokni ~ метать шов; yengni koʻklab qoʻymoq наметить рукав.