kurash
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ku-rash
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]KURASH ' birʼ-birini yiqitish boʻyicha kuch si — nashish musobaqasi'. Bu yerda k u r a sh boshlangan boʻlib, Davlatyor bilan Maʼmurjon bel olishmohda edi (Parda Tursun). Bu ot qadimgi turkiy tildagi küräsh— feʼlidan maʼno taraqqiyoti natijasida oʻsib chiqqan: koʻräsh- (harakat) -" küräsh (shunday harakatning nomi); oʻzbek tilida ü unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: koʻräsh -> kuräsh.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]I 1 Yiqitish, gʻolib chiqish uchun ikki kishi oʻrtasidagi, maʼlum qoida-ga asoslangan olishuv, oʻzaro bellashuv. ◆ U hozir kurashda raqibini yonboshga olib ot-gan, lekin raqibi tikka tushib, oʻzi yonboshga olingan kishining ahvoliga tushib qoldi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ . ◆ Elmurod sahn oʻrtasida toʻplanishgan yoshlar tomonga ketdi. Bu yerda kurash boshlangan boʻlib, Dav-latyor bilan Maʼmurjon bel olishmoqda edi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .
- Kurash(ga) tushmoq Yiqitish yoki gʻolib chiqish uchun oʻzaro bellashmoq, kurashmoq. ◆ U yerda bolalar kurash tushishadi, chillak oʻynashadi. E. Raimov, „Ajab qishloq“ . ◆ -Ha, sen gitlerchshshr bilan kurash tushgani kelgan-miding? — kuldi Bektemir. Oybek, „Quyosh qoraymas“ .
2 Yiqitishga asoslangan bellashuvlar-ning umumiy nomi, sportning shunday turi.
28—Oʻzbek tilining izohli lugʻati
- Milliy kurash. Erkin kurash. Dzyudo kurashi. m ◆ Barot polvon dunyoda ikki narsani yaxshi koʻrar edi: birinchisi — kurash, ikkinchisi — ashula. M. Ismoiliy, Fargʻona t. o.
3 Sportning biror turi boʻyicha kuch, mahorat, ustunlik koʻrsatish uchun boʻlgan musobaqa. ◆ Hozir shaxmat toji uchun kurash bormoqda. n ◆ Trener menga qoʻlqop berayotib: -Mashgʻulot vaqtida ham, haqiqiy kurash vaqtida ham yuragingni saqla, — der edi. I. Rahim, Chin muhabbat.
- Yiqilgan kurashga toʻymas Oʻzaro muso-baqada yoki olishuvda bir necha bor yutqaz-ganda yoki magʻlubiyatga uchraganda ham yana musobaqalashishni yoki olishuvni talab etaveradigan shaxs haqida aytiladigan ma-tal. ◆ Yiqilgan kurashga toʻymas, deganlari-dek, u doʻstidan yana bir partiya shaxmat oʻynashni talab qilar edi.
4 Qarama-qarshi boʻlgan tomonlar oʻrta-sidagi ustun kelish, gʻalaba qilishga qara-tilgan toʻqnashuv, olishuv, jang. ◆ Siyosiy kurash. Mafkuraviy kurash. Dushman kuchlari oʻrtasidagi kurash. tsh Abdullajon bos-qinchilar bilan kurashda halok boʻldi. H. Shame, „Dushman“ . ◆ Xudoyor nihoyat qayin ota-si bilan kurashda oʻziga birinchi suyanchiq qilib shu keyingi sinf ulamoni oldi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .
5 Biror narsaga erishishga, biror maq-sadni amalga oshirishga qaratilgan fao-liyat, xatti-harakat. ◆ Tinchlik uchun kurash. n ◆ Vaʼdaning ustidan chiqish uchun hozir har bir qurilish maydonida qizgʻin kurash bor-moqda. Gazetadan . ◆ Brigadada gʻoʻzaning hozirgi hosilini tutib qolish, mavjud hosilga hosil qoʻshish uchun kurash boshlandi. I. Ra-\im, „Chin muhabbat“ .
6 Biror kimsa yoki narsaga qaratilgan faol qarshilik; uni yengish yoki yoʻq qilish uchun boʻlgan harakat, olishuv. ◆ Eskilik sar-qitlariga qarshi kurash. Vahhobiylikka qar-shi kurash. Qishloq xoʻjaligi zararkunanda-lariga qarshi kurash. n ◆ -Hozir ichkilikboz-lik, alkogolizmga, giyohvandlikka qarshi ochiqchasiga ayovsiz kurash olib borshshoqda. G azetadan .
7 koʻchma Qarama-qarshi qarash, his-tuygʻu va sh. k. lar toʻqnashuvi, olishuvi. ◆ Chollar odamlar davrasida ancha jim oʻtirishdi. Ichlarida aytish va aytmaslik kurashi ke-tayotgani ravshan edi. M. Ismoiliy, „Far-gʻona t“ . o. ◆ Qarama-qarshi gʻoyalar kurashi esa soʻnggi nafasgacha davom etadigan hayot-ma-mot jangidir. "OʻTA" .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]kurash II
[tahrirlash]Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ku-rash
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Kuramoq fl. har. n. ◆ Shunday kezlarda qor ham yogʻib qoladigan boʻlsa, dar-hol bolta kurakka ayirboshlanib, qor kurash-ga tushiladi. A. Qodiriy, „Obid ketmon“ . ◆ Chakka oʻtib ketmasligi uchun tomlarni darrov kurash kerak edi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]КУРАШ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
kurash
прям. и перен. борьба; ◆ sinfiy ~ классовая борьба; ◆ milliy ozodlik ~i национально-освободительная борьба; ◆ gʻoyalar ~i борьба идей; ◆ ideologik ~ идеологическая борьба; ◆ sifat uchun ~ борьба за качество; ◆ erkik ~ вольная борьба; ◆ ~ tushmoq бороться, вступать в борьбу; ◆ ~ tushirmoq заставлять (кого-л.) бороться (с кем-л.); ◆ yiqilgan ~ga toʻymas погов. см. yiqilmoq.