mahram

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

mah-ram

Etimologiyasi

arab. – man, harom qilingan; haramga kirish xuquqi bor;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. tar. Buxoro va Xiva xonligida: saroy amaldorlarining yozishma ishlarini boshqargan lavozimli kishi va uning mansabi. ◆ Karvonboshi amir haqiga uzun duo qilgandan keyin yonini ochib, mahramga yigirma tanga xizmatona.. berdi. S. Ayniy, „Qullar.“

2. Ishonchli xizmatkor, choʻri. ◆ Mahramlar piyolalarda may keltiradilar. "Yoshlik".

3. esk. Sirdosh doʻst, hamdam. ◆ Hasanali.. Otabekka mahram boʻlishga loyiq bir mehribonlikka ega boʻlganlikdan bek bilan ochiq soʻzlashish fikriga keldi. A. Qodiriy. Oʻtgan kunlar. ◆ Eng yaqin oʻrtogʻi.. Zebixon boʻlib qoldi. Ikkalasi sirdosh, mahram. Choʻlpon, „Kecha va kunduz.“

4. din. Shariatga koʻra, ayol kishi yuzi ochiq holda koʻrishishi mumkin boʻlgan, ammo nikoh noravo boʻlgan yaqin erkak qarindosh (ayolning otasi, oʻgʻillari, aka-uka, amaki, buva, togʻa, qaynotasi); zid. nomahram.

5. sft. Man qilingan, taqiqlangan; boshqalardan sir tutiladigan, maxfiy; nojoiz. ◆ Keling endi, birpas totuv boʻlib, mahram gaplardan gapirishib, koʻngildagi kuduratlarni yozaylik. Hamza, „Boy ila xizmatchi.“

6. etn. ayn. bachcha. ◆ Avval uni [Mamaraimni] mullavachchalar sudradi, keyin imonsiz mudarris oʻziga mahram qilib oldi. M. Ismoiliy, „Fargʻona t. o.“

Antonimlari

МАҲРАМ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

mahram
1 ист. махрам (придворная должность в Бухарском и Хивинском ханствах; махрам ведал перепиской по делам придворных чиновников);
2 уст. доверенный слуга (служанка);
3 ед. и собир. рел. близкие родственники (женщины и мужчины), которым законом шариата разрешалось видеть друг друга, но запрещалось вступать вбрак;
4 уст. наперсник.