nogiron

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

no-gi-ron

Etimologiyasi

NOGIRON Bu sifat asli no- inkor old koʻshimchasini (ТжРС, 268) 'tut-' maʼnosini anglatadigan giriftan feʼlining (GjRS, 103) gir xozirgi zamon asosiga (ТжРС, 102) qoʻshib hosil kilinib, 'tuta olmaslik' maʼnosini anglatadigan nogir sifatiga -on koʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan; 'jarohatlangan', 'oʻzi mustakil biror ishni amalga oshira olmaydigan' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 506).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. 1_>-^ — taʼsir qilmay-digan, taʼsir oʻtkazish qobiliyati yoʻq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Ishga yaroqsiz boʻlib qolgan, ojiz (odam yoki uning aʼzolari haqida). ◆ Nogiron bola. Uning bir qoʻli nogiron. m ◆ Poʻlatjon.. nogiron oyogʻiga qarab xoʻrsinib qoʻydi. S. Axmad, „Qadrdon dalalar“ . ◆ Oʻshanda u poliomiyelit kasalligiga qarshi emlash jarayoni-da shifokorning qoʻpol xatosi tufayli nogiron boʻlib qolgandi. Gazetadan .

2 koʻchma Notoʻgʻri fikr yuritadigan, toʻgʻri fikrga ega boʻlmagan. ◆ Yoiishr oʻrtasida tan-ballar, maʼnaviy nogironlar, noshukurlar hali ham bor. Gazetadan .

3 koʻchma Yaroqsiz boʻlib qolgan, kam-chiligi boʻlgan. ◆ Eskirgan va yoshini yashab boʻlgan nogiron uskunalar gʻisht zavodlarida ishlab chiqarilayotgan mahsulotning sifa-tiga ham taʼsir qilayotganligiga chidab boʻlmaydi. Gazetadan .

4 koʻchma Yumuq, ojiz. ◆ Nogiron gʻunchalar ham birin-sirin ochila boshladilar. Sh. Rashidov, „Boʻrondan kuchli“ .

Antonimlari

НОГИРОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

nogiron
ослабевший, потерявший силы; вышедший из строя (о человеческих органах); ◆ nogiron boʻlib qolmoq выйти из строя; ◆ uning bir qoʻli nogiron у него одна рука не действует.