oʻnglamoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]oʻng-la-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]OʻŊLA- ’qulay holatga keltir-’, ’toʻgʻrila-’. Rais nazoratsiz holdirilgan idora ishlarini endi oʻ n g-l a d i. Bu feʼl oʻzbek tilida ’qulay’, ’oson’, ’toʻgʻri’ maʼnosini anglatuvchi oŋ sifatidan (Devon, I, 76; DS,
367) -lä qoʻshimchasi bilan yasalgan: oŋ + lä = oŋlä-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Qulay, oʻng holatga ol-moq, keltirmoq; toʻgʻrilamoq. ◆ Ahmadjon shosh-masdan miltigʻini oʻngladi. A. Qahhor, Ol-tin yulduz. ◆ Qoʻziboy.. papkasini oʻnglab olib, Kudratni boshlab borarkan, gap orasida soʻ-rab qoldi. H. Nazir, Soʻnmas chaqmoqlar.
2 koʻchma Meʼyoriy holatga keltirmoq; yaxshilamoq. ◆ Ishini oʻnglamoq. n ◆ Seldan, doʻldan zararlangan gʻoʻzalarning oʻnglab olish oson boʻlmadi. Gazetadan. Safarali bir na-fasga kalovlanib qoldi-yu, oʻzini tezda oʻng-lab oldi. N. Fozilov, Diydor.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЎНГЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
oʻnglamoq
1 придать или принять правильное, нужное, удобное положение; Ahmadjon shoshmasdan miltiqni oʻngladi (А. Ќаћћор, «Олтин юлдуз») Ахмеджан, не торопясь взял винтовку наизготовку;
2 налаживать, поправлять, улучшать; ◆ ishni oʻnglamoq поправить дело; ◆ oʻzini oʻnglamoq (или oʻnglab olmoq) оправиться, поправиться; прийти в себя; стать на ноги; ◆
- ogʻizni gapga oʻnglamoq собраться сказать (что-л.), собраться высказаться.