oxur
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]o-xur
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]OXUR Bu ot ПРСda [axor] shaklida (11), ТжРСda oxur shaklvda (291) keltirilgan; oʻzbek tiliga tojik tilidagi shakli olingan; 'uy hayvoniga yem-xashak solib beriladigan, taxtadan yasadgan katta uzun idish' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 551). Bu ot oʻzbek soʻzlashuv tilvda oxir tarzida aytiladi (Oʻsha sahifada).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
f. jj^\ — otxona; ogʻil, oxur
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]Chorva mollari (qoʻy, echki, sigir, ot) ga yem-xashak solib beriladigan moslama (idish). ◆ Ot oxuri. Mol oxuri. m ◆ Toshtemir quduqdan bir necha marta suv chiqarib, ot-larni sugʻordi, oxurlarga beda soldi. H. Gʻulom, „Feruza“ . ◆ Gʻulomjon otxonaga kirib, toʻkilgan bedalarni oxurga terib soldi, Korongʻida ham koʻzlari chaqnab turgan saman-ni peshonasidan silab, suyib qoʻydi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .
- Baland (yoki katta) oxurdan yem yegan (yoki suv ichgan) Kattalar, boyonlar bilan yaqin aloqada boʻlib kekkaygan yoki oʻzi katta boyon boʻlib oʻtgan. ◆ [Oʻrmonjon:] Sen katta oxurdan yem yeb oʻrgangansan, chidolmaysan. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ . ◆ Said aka, Yaxshiboyevga suykalmang, sizga pand beradi, katta oxurdan yem yeb oʻrgangan odam, ajabmaski, qulay kelgan onda sizni oyogʻiga patak qilib ketsa. M. M . Doʻst, Lolazor. ◆ U chet ellarda diplo-matlar bilan gaplashgan, katta oxurdan suv ichgan. S. Ahmad, „Jimjitlik“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ОХУР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.