pasaymoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]pa-say-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]PASAY- Bu feʼl oʻzbek tilida 'boʻy koʻlami meʼyordan oz' maʼnosini anglatadigan tojikcha past sifati (ТжРС, 577) oxiridagi t tovushini tashlab, -ay^koʻshimchasini qoʻshib yasalgan; 'boʻy koʻlami kamay-' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 576).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Balandligi nisbatan ka-mayib qolmoq, choʻkmoq, choʻkib qolmoq. ◆ Yer zichlanib, ancha pasaydi. n ◆ 1989 yil Orol dengizining sathi yana bir metrga pasaydi. "Fan va turmush" . ◆ Kanalda suv pasaydi, qish-loq koʻchalari, paxtazor paykallari selgib qoldi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .
2 Kamaymoq, kuchsizlanmoq, qaytmoq (hodisalarning kuchi, shidsati, darajasi, mikdori va shu kabilar haqida). ◆ Ogʻrigʻim pasaydi. Quyosh harorati hali pasaygani yoʻq. Shamol ancha pasaydi. Bolaning issigʻi pasaymadi. Radioning ovozi pasayib qoldi. shsh Yoʻldo-shevning yigʻisi borgan sari pasayib, niho-yat.. xoʻrsina-xoʻrsina jim boʻldi. N. Safarov, „Jangovar sahifalar“ . ◆ Uning vujudini qam-rab olgan oʻt asta-sekin pasayib, koʻngli tobora soviy boshladi. H. Gʻulom, „Mashʼal“ .
3 Yuqori amaldan pastroq amalga tushib qolmoq. ◆ Martabasi pasaydi.
4 koʻchma Kibru havosi yoʻqolib, shaxti qaytib, epaqaga kelib qolmoq, hovuridan tushmoq. ◆ Bir oz pasaying. U ancha pasayib qoldi.
- Popugi pasaymoq Shashtidan qaytmoq, hovuridan tushmoq, boʻshashib qolmoq. ◆ Daʼvo-garning popugi pasaydi.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ПАСАЙМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]- Fransuzcha: abaisser, descendre, s'abaisser
- Turkcha: alçalmak
Ruscha ru
pasaymoq
1 прям. и перен. понижаться, снижаться; kasalning temperaturasi pasaydi жар у больного спал; mollarning bahosi ancha pasaydi цены на товары значительно снизились;
2 утихать, стихать (о звуках, о ветре); shamol pasaymayotir ветер не унимается; ветер не стихает; * popugi pasaydi см. popuk.