qadrdon

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qadr-don

Etimologiyasi

QADRDON Bu sifat 'hurmat-izzat koʻrsatishga loyiqlik' maʼnosini anglatadigan arabcha qadr otiga (АРС, 624) 'ega boʻl-' maʼnosini anglatadigan tojikcha doshtan feʼlining (ТжРС, 137) don hozirgi zamon asosini qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'hurmat-izzat koʻrsatishga sazovor' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 534). Bu sifatdan oʻzbek tilida qadrdonlash- feʼli yasalgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

arab. + fors. — qadrini biluvchi, baho beruvchi; yaxshilikni biluvchi;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Oʻzaro qadr-eʼtiborli, bir-birini juda qadrlaydigan. ◆ Bu kishi bizga juda kadrdon. Ikkalamiz eski kadrdonmiz. ◆ Shumi hali qirq yillik qadrdondan chiqqan gap? A. Qahhor, „Yangi yer.“ ◆ Ultarmalik Asrorqul Haydar otaning kadrdon oshnasi boʻladi. A. Qahhor, „Asror bobo.“

2. Koʻpdan beri tanish, oʻrganish boʻlgan, oʻrganib qolingan, qadrli boʻlgan. ◆ Qadrdon bolalar. Qadrdon qishlogʻim. ◆ Normat qadrdon bataloniga kelib, oshna-ogʻaynilari bilan uchrasharkan, sevinchini yuragiga sigʻdirolmay, juda gapdon boʻlib ketdi. I. Rahim, „Chin muhabbat.“

Ota qadrdonim Otamni taniydigan qadrdonim, otamning doʻsti. ◆ Ota kadrdonlarim bilan tanishtirganingiz uchun rahmat, ama-ki. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar.“

Antonimlari

ҚАДРДОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

qadrdon
1 близкий, дорогой друг; // дорогой; ◆ qadrdon doʻst дорогой друг; ◆ bu kishi bizga juda qadrdon этот человек нам очень дорог;◆ ikkalamiz eski qadrdon мы - старые, закадычные друзья;
2 родной; близкий по духу и привычкам; ◆ qadrdon dalalar родные поля.