qand

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qand

Etimologiyasi

QAND Bu tojikcha ot 'shakarning biror shaklda zich qotirilgan holati' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 548). Bu ot oxiridagi d tovushini t tovushiga admashtirib sant tarzida aytiladi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

a. aaZ - shakar, obakidandon

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Sof shakar moddasidan, shakardan tayyor-lanadigan mahsulot; shirinlik. ◆ Chaqmoq qand. Qand zavodi. Qand ushatmoq. Qand bilan choy ichmoq. Mehnat qilib topganing — ◆ qandu asal totganing. Maqol .

Qand kasalligi s. t. Diabet. Qandingni ur! Qandini ursin yoki qandingni ye! Tahsin-ofarin maʼnolarini ifodalaydigan ibora; balli, barakalla. ◆ Qandingni ur, yulduz-laring juft tushgan boʻlsa-chi, odam bolasi senlarni ajrata olmas! Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ [oʻofir aka\ Koʻpchilikka yetakchi, katta-kichikka baravar, qandini yesin! N. Maqsudiy, „Umidli bola“ . ◆ Birov: "Yangi yer obod qilsa, qandini ursin" desa, yana birov: "Bu yerda ish topilmaydimi?" derdi. R. Fayziy, „Choʻlga bahor keldi“ .

2 q. qandlar.

Antonimlari

ҚАНД. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

qand

• Inglizcha: sugar cube

Ruscha _ru

qand
кусковой сахар; // сахарный (см. также shakar); ◆ maydalangan qand колотый сахар; ◆ chaqmoq qand 1) колотый сахар; 2) пилёный сахар; ◆ kalla qand голова сахара; ◆ qand choy чай с сахаром; ◆ qand zavodi сахарный завод; ◆ qand kasalligi сахарная болезнь, сахарный диабет; ◆ qand sindirgich (или ushatkich) щипцы для колки сахара;◆ yaxshi qand yedirar, yomon pand yedirar посл. хороший (человек) кормит сахаром, а плохой подведёт под монастырь; ◆ 

• qandingni ur! или ◆  qandingni ye! (букв. ешь свой сахар) восклицание, выражающее похвалу; соотв. браво; молодец.