qoʻzimoq

Oʻzbekcha (uz)

Etimologiyasi

QOʻZI— ' faol namoyon boʻl—'. Toʻhsonboyning mer-ganlik havasi h oʻ z i b, .. tipirchilayotgan itni bir otishda tamom hildi (Parda Tursun). Bu soʻzni qozgʻa— soʻzi bilan qiyoslashdan koʻrinadiki, har ikkisi uchun qoz- qismi asos boʻlgan, lekin bunday feʼl lugʻatlarda mustaqil holatda keltirilmagan; Mahmud Koshgʻariy lugʻatidagi qozuttï soʻzi ham (Devon, II, 353) shu qoz-feʼlidan hosil qilingan. Qozï— feʼli eski oʻzbek ti — lida kuchaytirish maʼnosini ifodalovchi —ï qoʻshimchasi bilan hosil qilingan; keyinchalik ï unlisining qatgiqlik belgisi yoʻqolgan: qoz- + ï = qozï- > qozi-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

qoʻzimoq
= qoʻzgʻamoq 1; jini qoʻzib yuribdi на негоснова нашла дурь; он не в духе; gʻayratsizning gʻayrati ish bitganda qoʻziydi у инертного энергия появляется после окончания дела.