sadaqa

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

sa-da-qa

Etimologiyasi

\a. <sal^> — xayr, ehson, sadaqa

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Tilanchiga, muhtojlarga beriladigan xayr-ehson. ..Shoqosim past, yayanchlm ◆ ovoz bilan bir nimalar soʻzlab, oʻtkinchilardan sadaqa soʻraydi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Eshikdan kirib kelgan tilanchi sadaqa soʻradi. "Mushtum" .

2 Xudo yoʻliga, aziz-avliyolarga ulardan najot istab qilinadigan ehson; qurbonlik. ◆ Adolatga qizamiq chiqqanda, er-xotin uch kungacha kiprik qoqmasdan uning tepasida oʻtirishdi, qoʻllariga ilingan har bir narsa-ni uning boshidan aylantirib, sadaqa qilib yuborishaverdi. S. Zunnunova, „Gulxan“ .

3 Oluvchi nazarida sadaqa boʻlib tuyu-ladigan xayr-ehson, pul. ◆ Xotiningiz sizni allaqachon unutibdi, sadaqalaringizga muh-toj emas ekan, deb ayting. S. Ahmad, „Kadr-don dalalar“ . ◆ Oʻtgan kupi pul yuborgan edim, olmabdi. "Menga sadaqa kerak emas, sudga berib, qonuniy aliment olaman", degan emish. A. Qahhor, „Ogʻriq tishlar“ .

Bosh-koʻzidan sadaqa Sarf qilingan pul, yoʻqotilgan yoki birovga berilgan narsa, mol-dunyoga achinmaslikni bildiruvchi ibora. ◆ Puliga tirnoqcha ham kuymasdi, bolalarim-ning bosh-koʻzidan sadaqa, derdi.. R. Fayziy, „Hazrati inson“ . Jonim sadaqa (boʻlsin) Birovga cheksiz hurmat-ehtiromni ifoda-lovchi, "siz uchun jonimni ham berishga tayyorman" mazmunida aytiladigan ibora. ◆ Xush kelibsiz, bosh ustiga, sultonim, Sizdan sadaqadir bir shirin jonim! "Shirin bilan Shakar" . Sadaqa(si) boʻlmoq Kimsaning qur-boni boʻlmoq; kimsa yoki narsaga jon fido qilmoq; aylanmoq, oʻrgilmoq. ◆ Dono odamga sadaqa boʻlsang arziydi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . Sadaqai odam ket ayn. sadqai odam ket q. sadqa. ◆ Anzirat xola Sidiqjonga "Voy, sadaqai odam keting, nahot kishi shunday xotinini, shunday bolani qoʻyib, bu yoqlarda yursa!" deganidan keyin chehrasi ochildi. A. Qah\or, „Qoʻshchinor chiroqlari“ . Sadaqasi ketmoq ayn. sadaqa(si) boʻlmoq ◆ Tushungan odamning sadaqasi ketsang arziydi. S. Ahmad, „Qadrdon dalalar“ .

=== Sijznzn

Antonimlari

САДАҚА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

sadaqa

Tillar

• Turkcha: sadaka

OʻTIL

Ruscha _ru

sadaqa
1 милостыня, подаяние, подачка; ◆ sadaqa bermoq подавать милостыню; ◆ sadaqa soʻramoq просить милостыню; ◆ xayr sadaqa см. xayr 2;
2 жертва, искупительная жертва (напр. вещь, которую отдают кому-л. по обету); ◆ sadaqang boʻlay (или ketay) (букв. да буду я жертвой за тебя) миленький; миленькая; ◆ sadaqa qilmoq жертвовать; ◆ 

• sadaqayi sar шут с ним, бог с ним, ладно уж; ◆ sadaqayi odam (ketsin) неодобр. ну и человек.