soʻqmoq
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
soʻq-moq
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
SOʻQMOQ ' odamlar qatnovi natijasida oʻz-oʻzidan yuzaga kelgan yolgʻizoyoq yoʻl'. ..oʻng tomondagi s oʻ h m o h yaylov tomon hiyalashib ketgan (Hakim Nazir). Bu ot eski oʻzbek tilida 'ur-' maʼnosini anglatuvchi soq— feʼlining 'takror' maʼnosini ifodalovchi -ma qoʻ-shimchasi bilan hosil qilingan shaklidan —q qoʻshimchasi bilan yasalgan (КРС, 651); q undoshi taʼsiri bilan uning oldidagi a unlisi â unlisiga almashgan: (soq— + ma = soqma-) + q = soqmaq > soqmâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
- I 1 Odamlar qatnovi natija-sida oʻz-oʻzidan yuzaga kelgan yolgʻizoyoq yoʻl. ◆ Mana shu adirlar bagʻridan bir soʻqmoq oʻtgan. "Yoshlik" . ◆ Sahro soʻqmogʻida boshin egib jim, Bir kimsa ketmoqda, bilmasman, u kim. A. Oripov, „Yillar armoni“ .
2 koʻchma Kishi faoliyatida, hayotda bosib oʻtgan yoki bosib oʻtiladigan yoʻl. ◆ Hayo-timiz juda goʻzal. Lekin uning oʻziga yarasha past-balandliklari, soʻqmoqlari ham bor. Oʻylab tursam, mening yolgʻizoyoq soʻqmoq yoʻlim allaqachon tugabdi. A. Muxtor, „Asarlar“ .
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
soʻq-moq
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
- II 1 Urmoq, tushirmoq, sol-moq. ◆ Musht bilan soʻqmoq. Kalla soʻqmoq. Soʻ-qolmagan soʻyil koʻtarar. Maqol . m ◆ Yoʻq, ogʻalar, temirni qizigʻida soʻqib qolish kerak! A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .
2 kam qoʻll. Oʻzicha oʻylab chiqarmoq, toʻqi-moq, yasamoq. ◆ "Yaqinda Qirmizxon bilan Qiyom-xonning toʻylari boʻlarmish", deb Islom ota-dan qutulshi uchun shunchaki vaj-korson soʻq-qanedi. N. Aminov, „Kdhqaha“ .
- Falsafa soʻqmoq ayn. falsafa sotmoq q. falsafa 2.
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
СЎҚМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari[tahrirlash]
Feʼl[tahrirlash]
soʻqmoq soʻqmoq
Ruscha ru
soʻqmoq I
тропа, тропинка, тропка; ◆ soʻqmoq yoʻl тропка, стёжка.
soʻqmoq II
1 ударять, бить, стукать; колотить; сколачивать;
2 выдумывать, придумывать, выдвигать (выставлять) доводом; ◆
- falsafa soʻqmoq пренебр. философствовать.