suyuq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]su-yuq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]SUYUQ ' suyultirilgan holatdagi', 'suvi meʼyor — dan ortiq'. Yana bir ketmon urganda ajrihzordan bilhillab s u yu h loy chihdi-da, .. (Ibrohim Rahim). Qadimgi t^fkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu sifat asli ' isteʼmol 5>chun ishlatiladigan tussiz shaf-fof suyuqlik' maʼnosini anglatuvchi suv otidan u qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga —q qoʻshimchasini qoʻ-shib yasalgan (Devon, III, 179); keyinchalik v ^shdoshi y undoshiga (ТРС, 553) almashgan: (suv + u = suvu—) + q = suvuq > suyuq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
1 Oqish va oʻzi ishgʻol qilib turgan idish shaklini olish xususiyatiga ega boʻlgan. ◆ Suyuq jism. Suyuqmodda. Suyuqyoqil-gʻi. n Suyuq shisha
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]◆ Kimyoviy faol, qattiq, suyuq va gazsimon moddalar bilan reaksiyaga kirishadi. "OʻzME" .
2 Suvi meʼyoridan ortiq yoki nisbatan koʻp boʻlgan; sersuv. ◆ Ya na bir ketmon urganda, ajriqzordan bilqillab suyuq loy chiqdi-da, keyin kuchli tiniq suv tikka otildi. I. Rahim, „Chin muhabbat“ .
3 Maza, kuch beruvchi tarkibiy qismi meʼyoridan kam yoki nisbatan oz boʻlgan; kuchsiz. ◆ Suyuqsut. Suyuq qatiq. Suyuq eritma. tsh Haydarboyning koʻrimsiz choynaklaridagi quyuq va suyuq choylari bu yerdagi juda koʻp odamlarning ham, oʻtgan-ketgan yoʻlovchilar-ningham chanqovini bosibturadi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .
- Suyuq osh Ugra oshi, xoʻrda, mastava, moshxoʻrda va sh. k. quyuq boʻlmagan ovqatlar. ◆ Shokir bazzoz Appon cholga qatiq bilan rayhonni uzatdi. U kosasiga keragini solib boʻlgach.. -Qani, Appon, ovqatga qara, — deb, kosadagi suyuq oshni uch-toʻrt bor shopirib qoʻydi. "Yoshlik" .
4 Unchalik qalin, zich boʻlmagan, hakkam-dukkam, siyrak. ◆ Suyuq tutun. m ◆ Oftob hali qor tashlagan suyuq, oqish bulutlar ortidan chiqmagan boʻlsa ham, tushga borib, hamma yoq ilib ketdi. P. Qodirov, „Uch ildiz“ .
5 koʻchma Mazmunan sayoz, siyqa yoki bemaza. ◆ Suyuq gap. Suyuq asar. shya -Postanovkang yogʻi olingan sutga oʻxshaydi, suyuq, — deb tanqid qildim. S. Abduqahhor, „Sanamay sakkiz dema“ .
6 koʻchma Fahsh yoʻliga kirgan; buzuq. ◆ Suyuq erkak. n ◆ [Umar] Koʻp yurdi, koʻp topdi, topganini sovurdi. Azbatta, u pullar suyuq ayollar yoʻliga ketdi. Sh. Xolmirzayev, „Bodom qishda gulladi“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]СУЮҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]suyuq
Ruscha ru
suyuq
1 жидкий; // жидко; ◆ suyuq osh (или ovqat) жидкая пища, суп, первое блюдо; ◆ suyuq qatiq жидкое кислое молоко; ◆ yarim suyuq holat физ. полужидкое состояние; ◆ quyuq-suyuq см. quyuq;
2 перен. жидкий, редкий; ◆ suyuq tutun редкий дым;
3 перен. легкомысленный; несерьёзный;
4 перен. распущенный; лёгкого поведения, распутный; // распутник; ◆ suyuq oyoq = suyuq 4;
5 перен. невыразительный серый, бледный; ◆ mazmuni suyuq maqola бессодержательная, серая статья.