Kontent qismiga oʻtish

tamom

Vikilug‘atdan olingan

Oʻzbekcha (uz)

[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

[tahrirlash]

ta-mom

Aytilishi

[tahrirlash]

Etimologiyasi

[tahrirlash]

Maʼnoviy xususiyatlari

[tahrirlash]

Maʼnosi

[tahrirlash]

[a. — toʻliq, mukammal;

oxir, intiho, nihoya] 1 Oxir, poyon, nihoya. ◆ Ish tamomiga yetdi. Hikoyani tamomiga yetkazmoq.

Tamom boʻlmoq 1) oxiriga, poyoniga, ni-hoyasiga yetmoq, tugamoq. ◆ Dare tamom boʻldi. a ◆ -Oltin oʻtda bilinadi, — dedi Sobi-raxon, — urush tamom ham boʻlar, oʻyin-kulgi uchun toʻplanganimizda, bu kushar ertakday boʻlibham qolar. A. Qahhor, „Xotinlar; 2) bit-moq, qoʻldan chiqmoq, tayyor boʻlmoq“ . ◆ Quri-lish tamom boʻldi; 3) ishlatilib, „sarfla-nib, istifoda qilinib odoq boʻlmoq, tuga-moq“ . ◆ Pul tamom boʻldi. Vaqt tamom boʻldi. shsh Zanjirli reaksiya gʻoyat darajada tez-lik bilan rivojlanadi va parchalanuvchi materialning hammasi tamom boʻlguniga qadar davom etadi. "Fan va turmush"; 4) koʻch-ma dard-alam tortib, kulfat chekib, kuyib yoki yonib ado boʻlmoq, tugamoq. ◆ Mashsh, bolam, boshga tushganni koʻz koʻrar, deydilar. Meni qoʻyib, oʻzingni ham bir oʻylab qoʻy. Bu tashvishlardan tamom boʻlding-ku, bolam! O. Yoqubov, „Aytsam, tilim kuyadi, aytmasam — dilim; 5) sinmoq, abgor boʻlmoq“ . ◆ Yegan yeb ketdi. Ichgan ichib ketdi. Ammo Abduvoseʼ shu bitta toʻy bshshn tamom boʻldi. "Mushtum" . Tamom qilmoq 1) oxiriga, poyoniga, nihoya-siga yetkazmoq. ◆ Ahmedov kapsanchilarni kolxoz tuzishga chaqirib, soʻzini tamom qildi.
Savol-javobga oʻtildi. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari; 2) bitirmoq, qoʻldan chi-qarmoq, tayyor qilmoq. ◆ Maktab qurilishi-ni sentyabrgacha tamom qilamiz; 3) ishlatib, „sarflab, foydalanib odoq qilmoq; tugat-moq“ . ◆ Resurslarni tamom qilmoq. m Pul de-sang — ◆ sanogʻi yoʻq.. Sanab tamom qilib boʻl-maydi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .; 4) oʻquv yurtida oʻqib chiqmoq, bitirib chiqmoq, oʻquv yurtini tugatmoq. ◆ Universitetni tamom qilgan kishi; 5) koʻchma ado qilmoq. ◆ Oʻgʻlining tashvishi kampirni tamom qildi; 6) koʻchma oʻldirmoq. ◆ Toʻqsonovning merganlik havasi qoʻzib, darrov Dadaboyning yelkasidagi sochma miltiqni oldi-da, tipirchilayotgan itni bir otishda tamom qildi. P. Tursun, Oʻqi-tuvchi; 7) koʻchma sindirmoq. ◆ Bitta toʻy uni tamom qildi.

2 Tamomila, butunlay, batamom. ◆ Tamom esdan chiqarmoq. Tamom ishonmoq. m Elmurod maʼyus bir necha qadam bosdi. "Yoʻq, — ◆ dedi ichida, — bu men bilgan, men sinagan Fotima emas. Endi oʻzgarib, tamom boshqa boʻlib qol-gan". P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . ◆ Yarim kechaga borganda, dushman tamom holdan toyib, che-kinishga majbur boʻldi. A. Qahhor, „Oltin yulduz“ . ◆ Zaynab ham tamom ipaklarga koʻmi-lib yasangan.. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

3 olm. Butun, barcha, tamomi. ◆ Tamom xalq majlisga yigʻildi. sh" Yusufbek hojining Normuhammad qushbegiga yuborgan chopari Ki-rovchi yaqinida unga yeshgan va qushbegini tamom sipoh,tri bilan Toshkentga qaytargan edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ ..qalampirmunchoqni gulobga ivitishib, kelinning tamom badaniga surtishar emish. K. Yashin, „Hamza“ .

4 kesim vazifasida. Yakuniga yetganlik, bitgan-likni bildiradi. ◆ Tamom, xoʻjayin, ana, shay qilib qoʻydim. K. Yashin, „Hamza“ . ◆ Shah-zodaxon eriga koʻzlarini oʻqdek qadab, tan-tanavor qarab turaverdi. Bir zarb oʻlsa, tamom. K. Yashin, „Hamza“ .

5 yukl. vazifasida. Taʼkid, kuchaytiruvni bildiradi. ◆ Dadam ichib keldimi, tamom, darrov qildan qiyiq chiqarib, oyijonimni doʻppos-lashga tushardi. E. Raimov, „Ajab qishloq“ . ◆ Shundan qoʻrqdimi, tamom, oʻlimdan qoʻrqqa-ni boʻladi. Oʻlimdan qoʻrqqan kishi qahramon boʻlolmaydi. A. Qahhor, „Oltin yulduz“ .

Adoyi tamom boʻlmoq q. adoyi. Gap tamom Boʻddi, ran tugadi, boshqa gapga oʻrin yoʻq. ◆ Shu bshshn "gap tamom" degandek.. sayr qshshsh uchun daraxtlar ostidagi yoʻldan ichkari tomon yoʻnaldi. K. Yashin, „Hamza“ .

Sinonimlari

[tahrirlash]

Antonimlari

[tahrirlash]

ТАМОМ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

[tahrirlash]

tamom
1 конец; ◆ tamom boʻlmoq 1) кончаться, заканчиваться; исчерпываться; завершаться; ◆ soʻzim tamom (boʻldi) я кончил, мне больше нечего сказать; ◆ kun tartibidagi masalalar tamom boʻldi повестка дня исчерпана; kurash bizning gʻalabamiz (или gʻalaba qozonishimiz) ◆ bilan tamom boʻldi борьба завершилась нашей победой; 2) разг. ликвидироваться, уничтожаться; умереть, скончаться; ◆ dushman tamom boʻldi врагу конец; враг уничтожен; ◆ adoyi tamom boʻlmoq  ; 1) высохнуть, почернеть (от горя, от забот); 2) скончаться, умереть; ◆ tamom qilmoq = tamomlamoq;
2
разг. весь, совершенно; совсем; полностью, целиком; ◆ tamom xalq shu yerga yigʻildi весь народ собрался сюда; ◆ u umidini tamom uzdi он совершенно потерял надежду.