tinchlik

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tinch-lik

Etimologiyasi

tinch + lik

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Gʻala-gʻovur, shovqin-suron kabilardan xoli, tinch holat. ◆ Hamma yoq tip-tinch.. ora-chora uzoqdan kelgan bola yigʻisi bu tinchlikni buzgandek boʻlar edi. A. Qodiriy, „Mehrobdan chayon“ . ◆ Ammo Salimning kutgani chiqmadi, qoʻrgʻonda avvalgiday tinchlik, jim-jitlik. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

2 Kishini bezovta qilmaydigan, tinch, osoyishta holat. ◆ Uch kundan beri yamoqchining uyida tinchlik yoʻq. Bolalari qoʻrqib, koʻchaga chiqmaydilar. Oydin, „Hikoyalar“ . ◆ Gulnor shu topda yolgʻizlikni, tinchlikni istar edi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

3 Urish-janjalsiz, tinch holat; hamma narsa meʼyorida, joyida (odatda, hol-ahvol haqidagi soʻroqqa javob tarzida qoʻllana-di). ◆ -Xoʻsh, Sodiq polvon, ishlar qalay, Toshkentda nima gaplar bor? -Nima gagiar boʻlsin, Toshkentda tinchlik. Bahona bilan Toshkentni ham koʻrib oldik. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ -Ha, Boʻtaboy aka, bemahalda nima qilib yuribsiz? Tinch/shkmi? - Tinchlik, — dedi Boʻtaboy va otning jilovini uning qoʻlidan oldi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

4 Urush, oʻzaro ziddiyatli toʻqnashuvlar va shu kabilardan xoli sharoit, tinch sharoit. ◆ Butun dunyodagi bizga oʻxshash mehnatkashlar bilan bir safda urushga qarshi, tinchlik uchun kurashmoq burchimiz. Oybek, „Nur qidirib“ . ◆ Tinchlik uchun kurash tobora qizgʻin tuye olmoqda. Ayollarga ham, bolalarga ham — hammaga tinchlik kerak. "Saodat" .

Tinchlik bermaslik 1) oʻz holicha, erkin ish tutishga qoʻymaslik, turli yoʻl, xatti-harakatlar bilan bezovta qilish. ◆ Toʻgʻri, ular boy, juda boy. Ammo ular Gulnorga tinchlik bermaydi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Devonaga bir piyola choy ichishga ham tinchlik bermadilar. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar; 2) ruhan tinchligini buzmoq, tinchini olmoq“ . ◆ Bu savol Boboqulga mahkam yopishib oldi, bu toʻgʻrida nechogʻli oʻylamaslikka tirishmasin, yursa ham, tursa ham tinchlik bermasdi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ . ◆ Oradan qancha yillar oʻtsa hamki, hamon mana shu hikoya menga tinchlik bermaydi. Gazetadan . Tinchlik bormi? Xar-xashali, notinch holatdan norozilikni ifo-dalaydi. ◆ -Hoy, tinchlik bormi, yoʻqmi? -Axir bola kasal-ku. -Kasal boʻlsa, yigʻlatmagin. A. Qahhor, „Ogʻriq tishlar“ .

Antonimlari

ТИНЧЛИК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Sifat

tinchlik

Ruscha _ru

tinchlik
1 мир; // мирный; ◆ atom energiyasi tinchlik ishi uchun xizmat qilishi lozim атомная энергия должна служить делу мира; ◆ tinchlik tarafdorlari сторонники мира; ◆ tinchlik davrida в мирное время; ◆ tinchlik yoʻli bilan мирным путём;
2 спокойствие, покой; ◆ tinchlik oʻrnatmoq водворять спокойствие; ◆ bemorga tinchlik kerak больному нужен покой; tinchligini buzmang не нарушайте его покоя, не беспокойте его;
3 тишина; безмолвие; ◆ tinchlik saqlamoq 1) соблюдать спокойствие; 2) соблюдать тишину;◆ tinchlikka rioya qiling соблюдайте тишину; ◆ 

• oʻzi tinchlikmi? что случилось?
  

Sinonimlari

tinch

• Inglizcha: pacifier