toʻngʻich

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

toʻn-gʻich

Etimologiyasi

TOʻNGʻICH ' eng oldin tugʻilgan (farzand)'. Mohira-bonudan ikki oʻgʻil va ikki hiz dunyoga kelib, t oʻ n -gʻ i ch i Azizbek, .. toʻrtinchisi bizning Zaynab edi (Abdulla Qodiriy). Qadimgi turkiy tilda shunday maʼ-noni ton soʻzi anglatgan (Devon, III, 151); tongʻich sifati eski oʻzbek tilida ' eng oldin tugʻil—¹ maʼnosini ang — latgan ton— feʼlidan —gʻuch qoʻshimchasi bilan yasalgan boʻlsa kerak; keyinchalik u unlisi i unlisiga almashgan: ton— + gʻuch = tongʻuch > tongʻich.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Eng katta (birinchi farzand haqida). ◆ Toʻngʻich bola. yash Mohirabonudan ikki oʻgʻil va ikki kiz dunyoga kelib, toʻngʻichi — Azimbek, undan keyingisi — Xushroʻy, uchinchi-si — Karimbek va toʻrtinchisi bizning Zaynab edi. A. Qodiriy, Oʻtgʻan kunlar.

2 koʻchma Eng birinchi, dastlabki. ◆ Chirchik daryosi boʻylarida kimyo va energetika sa-noatining toʻngʻich KopxoHaiiapu bunyod eti.1-di. Gazetadan. ◆ [Chevarkiz] Shutola Mirzachoʻl yerida yetishtirilgan hosilning toʻngʻich cha-nok^shridan olinganini bilarmikin? R. Fayziy, „Kishilarimiz qissasi“ .

Antonimlari

ТЎНҒИЧ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

toʻngʻich
1 первенец; ◆ toʻngʻich oʻgʻil сын-первенец; ◆ toʻngʻichim sakkizga kirdi моему первенцу (сыну или дочери) восемь лет;
2 перен. первый; // первенец; ◆ Xarkov traktor zavodi - birinchi besh yillikning toʻngʻichi Харьковский тракторный завод - первенец первой пятилетки; ◆ Bekobodda respublikamizning toʻngʻich metallurgiya zavodi qurildi в Беговате построен первый в нашей республике металлургический завод.