tola
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]to-la
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Yigirish, gazmol toʻqish va sh.k. maqsadlar uchun ishlatiladigan juda ingichka, puxta tabiiy yoki sunʼiy material. ◆ I pak tolasi. Jun tolasi. Sunʼiy tola, n ◆ Biz tergan paxtaning har bir tolasin Yovuzlar boʻyniga aylagil sirtmoq. Gʻayratiy .
2 Soch, soqol kabilarning har bir moʻyi. ◆ Ayt, bu soching tolasimu, Jon ipin bir ban-dimu? E. Vohidov . ◆ Uni quchoqlab oʻpgisi, har bir tolasi ogʻir mehnat, alam bilan sugʻo-rilgan oppoq soqolini koʻzlariga surtgisi keldi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
3 kam qoʻll. Kokil, zulf.
4 koʻchma Umuman, tolaga oʻxshash narsa haqida. ◆ Oʻrgimchak toʻqir oq tolalar, xonqizi boradi mehmonga. Sh. Rahmon, „Yurak qir-ralari“ . ◆ Poliefir tolasidan ishlangan sunʼiy qon tomirlar arteriya tomirlari torayib qolgan bemorlarga yordam berishda qoʻllanmoq-da. "Fan va turmush" . ◆ Ogʻriq — jagʻ tola-larining isyoni boʻlib, biror aʼzo yoki vujud-ning "dod-faryodi"dan darak beradi. "Fan va turmush" .
5 Tola[1]-
asetat tola - selluloza asetatidan olinadigan sun'iy tola. viskoza tolasi - viskozadan olinadigan sun'iy tola. yuqori modulli tola - kimyoviy tola bo'lib, uning egiluvchanlik moduli tegishli metallarning egiluvchanlik moduliga teng yoki undan ortiq bo'ladi.
geterozanjirli tola - geterosiklik polimerlardan olinadigan sintetik tola.
gidrasellulozali tola - regenerirlangan sellulozadan olinadigan sintetik tola.
diasetatli tola - asetat tola bo'lib, ikkilamchi selluloza asetatidan olinadi.
o'tga chidamli tola - kislorod ishtirokisiz 1000°C da va undan yuqori haroratda ham parchalanmaydigan tola.
sun'iy tola - kimyoviy tola bo’lib, tabiiy polimerlarni qayta ishlab olinadi.
karbozanjirli tola - sintetik tola bo'lib, karbozanjirli polimerlardan olinadi.
mineralli tola - tog' jinslarining suyuqlanmasidan tayyorlanadigan tola.
poliakrilonitrilli tola - sintetik tola bo'lib, tarkibida 85% dan ortiq akrilonitril boigan polimer yoki sopolimerdan olinadi.
poliolefinli tola - sintetik tola bo'lib, murakkab geterozanjirli poli-merlardan olinadi.
sintetik tola - kimyoviy tola bo'lib, sintetik polimerlardan olinadi.
shisha tola - suyuqlantirilgan shisha massadan olinadigan tola.
issiqqa chidamli tola - kimyoviy tola bo'lib, yuqori haroratli havo muhitida uzoq vaqt ishlaydigan tola.
triasetatli tola - triasetatsellulozadan olinadigan asetat tola.
kimyoviy tola — tabiiy va sintetik polimerlarni kimyoviy yoki termik qayta ishlab olinadigan tola.
elastomer tola - sintetik tola bo'lib, 600-700% ga yetadigan yuqori cho'ziluvchanlikka ega bo'ladi.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТОЛА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]- Qozoqcha: талшық (talshyq)
{{Tarjimalar
|tur = keng
|ru = tola I
1 волокно; ◆ ipak tolasi шёлковое волокно; ◆ kanop tolasi конопляное волокно; ◆ paxta tolasi хлопковое волокно;◆ sunʼiy va sintetik tolalar искусственные и синтетические волокна; ◆ bir tolasoch (или moʻy) один волосок; ◆ tola-tola 1) волокнами; волосками; волосок к волоску; 2) прядями; 3) волокнистый;
2 спец. волосок, нить; ◆ elektr lampa tolasi нить (накаливания) электрической лампы;
Adabiyotlar ro’yxati
[tahrirlash]- ↑ N.Sh.Kattayev, G.A.Ixtiyarova vа bosh. Kimyo texnologiyasi Darslik.O’zbekiston nashriyoti. 2012 .400b. ISBN 978-9943-391-36-9