ulamoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

u-la-moq

Etimologiyasi

ULA- 'tuTashtir-’. Telefonning uzilgan simla— rini topib, u l a b h oʻ y d i m. Bu feʼl qadimgi turkiy tildagi 'bogʻlanish’ maʼnosini anglatgan ul otidan -a qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 588; ПДП, 438; Devon, III, 271; DS, 608); oʻzbek tilida a unlisi ä unlisiga almashgan: ul + a = ula- > ulä-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Ip, arqon, tasma va sh.k. narsalarning uchlarini bir-biriga bogʻlab biriktirmoq. ◆ Otning tizginiga arqon ulab beringlar, oʻzim haydab ketaveraman. A. Qahhor, „Asror bobo“ . ◆ -Shoishanglar, shoishanglar, — dedi dutorning ipini ulayotgan Meli pol-von. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . ◆ Tohir ikkala bel-bogini bir-biriga ulab, bir chetini beliga bogʻlab, koʻprikning tagiga osiliv tushdi. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ .

2 Butunlash maqsadida yamash, payvand-lash va sh.k. yoʻl bilan biriktirmoq. ◆ ..dah-lizda Hasanali uzilgan ot asboblarini ulab tikar edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ Yoʻlda changʻarogʻi singan ekan, shuni ulaymiz deb uri-nib qoldik. Sh. Xolmirzayev, „Yoʻllar, yoʻl-doshlar“ . ◆ Quloch yetmas bahaybat quvurlarni bir-biriga ulash ishlari ketyapti. Gazetadan .

3 koʻchma Tutashtirmoq, bogʻlamoq. ◆ Gʻisht-koʻprik ikkita katta koʻchani bir-biriga ulaydi. "Sharqyulduzi" .

4 q.x. Payvand qilmoq. ◆ Gilosni olchaga ulamoq. Naʼmatakka atirgulni ulamoq.

5 koʻchma Biridan keyin boshqasini qoʻ-shib, uzluksiz davom ettirmoq. ◆ Ishni ishga ulamoq. Kuyni kuyga ulamoq. Kunni tunga ulamoq. n ◆ U har toʻgʻrida tinimsiz gapi-rib, gapni gapga ulab yubordi. O. Yoqubov, „Tilla uzuk“ . ◆ Abdurahimov sigaretning tu-tunini tutuniga ulab chekarkan, oʻzidan oʻzi gapira ketdi. "Mushtum" . [Nizomjon] ◆ Kecha-lari yulduz toʻla osmonga tikilib, tunni tongga ulab, qushlar naʼmasidan, suvlar shildirashidan koʻngliga allaqanday yupanch izlardi. S. Ahmad, „Ufq“ .

6 Aloqa, bogʻlanishni tiklamoq, tutash-tirmoq. ◆ Allo, menga Buxoroni ulab bering. T. Alimov, „Xushbichim yigit“ . ◆ Keyin televi-zorni tokka uladi. T. Ashurov, „Oq ot“ .

Antonimlari

УЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

ulamoq
1 соединять; связывать; сцеплять; на(д)ставлять; сращивать; подключать; ◆ simlarning uchlarini bir-biriga ulamoq соединять концы проводов;
2 починять (одежду);
3 сваривать (металл);
4 присучивать, приплетать; ◆ soch ulamoq вплетать (накладные) косы;
5 наставлять; yengni ulab uzaytirmoq наставлять рукава;
6 прививать; ◆ olchaga gilos ulamoq прививать к вишне черешню;
7 перен. делать что-л. без перерыва, без передышки, одно за другим; продолжать; ◆ gapni gapga ulamoq говорить беспрестанно; ◆ kunni tunga ulamoq полунощничать, засиживаться до глубокой ночи; ◆ 

• uzib ulamoq (букв. оборвать и (снова) связать) говорить без конца одно и то же, ворчать, брюзжать.