uloqtirmoq
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]u-loq-tir-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]ULOQTIR- ’ancha nariga tashla-’, ’itqit-’. U te— shani ulohtirib, qoʻliga yana ketmonni oldi. Bu soʻz asli ulâq- feʼlining -tir orttirma qoʻshimchasi bilan hosil qilingan shakli boʻlib, maʼno taraqqiyoti natijasida mustaqil feʼlga aylangan: ’uzoqlashtir-’ —> ’itqit-’.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Uloqmoq fl. ort. n. ◆ Bir xiliga koʻp podani boqtirgan, Yoki toqqa, yo choʻlga uloqtirgan. Ergash Jumanbulbul oʻgʻli .
2 Biror tomonga otmoq, itqitmoq. Ot-liqning qoʻlidagi qamchisini yulib olib, uloq-tirib yubordi. S. Siyoyev, Yorugʻlik. ◆ Oradan daqiqa oʻtmay, Tanzilaning qichqirigʻi, soʻng suvning shaloplashini eshitgan Sherali ryuk-zagini uloqtirib, yugurdi. S. Karomatov, „Oltin qum“ .
3 koʻchma Surib tashlamoq, yoʻq qilmoq. ◆ Ichkilik, taʼmagirlik Nizomovni madaniyat boʻlimidan uloqtirib tashladi. "Mushtum" . ◆ Shundoq ilmu amaliyot bilan kunlari oʻtib turgan Meʼmor boshiga ulkan tashvish tushib, oʻgʻlining hibs etilishi hammasini bir tomonga uloqtirib tashladi. Mirmuhsin, „Meʼmor“ . ◆ ..iloji boricha xushmuomala boʻlish, oʻrtadagi noqulaylikni osoyishtalik bilan uloqtirishni oʻshtrdi. J. Abdullaxonov, „Xo-nadon“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]УЛОҚТИРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.