uvol
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]u-vol
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]a. jl— noqulay muhit; balo, ofat; falokat yoki JL> j — kamchilik, nuq-son
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Ayb, gunoh. ◆ Yoshgina emadigan chaqalo-gʻi boʻlmaganda ham mayli edi, unga qoʻl te-gizmoq uvol! I. Akram, „Adolat“ . ◆ Mehmonlar toʻyga borib xursand boʻlishmadi. Toʻyboshining orzu-havasi uvolga, zamon soʻzi bilan aytsak, gunohga aylandi. N. Safarov, „Olovli izlar“ .
- Uvoli tutmoq yoki uvoliga qolmoq Nojoʻya ish yoki harakatning aybdori boʻlmoq; ja-zosini olmoq. ◆ Oʻqishini juvonmarg qilsak, uvoliga qolamiz. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .
2 Foydasiz yoki bevaqt yoʻq boʻlish, yoʻ-qolish; nest-nobud. ◆ Umruvol, uvol, bahorme-valarin, Yoshlik boʻsalarin toʻyib totmasang. A. Muxtor . ◆ Xohishlaring boʻlmasin uvol! H. Olimjon .
3 koʻchma Birovga ozor bermaydigan, zi-yon yetkazmaydigan; yuvosh, zaif. ◆ \Akram:] Iye, hali sutdan oq, musichadek uvolman deng? O. Yoqubov, „Aytsam, tilim kuyadi, aytmasam — dilim“ . ◆ Boya chumolidek uvol koʻringan qizdek yigit endi kiyikdek yel quvib uchib borardi. S. Ahmad . Choʻl burgugi. •
4 Ogʻir, qiyin, ayanchli. ◆ Joʻjabirdek jon, bolalarigauvol boʻldi. N. Safarov, „Uygʻonish“ . ◆ Oyoq-qoʻli butun boʻla turib, chumchuqdan bat-tar uvol yashaydigan odamlar ham bor. S. Axmad, „Qadrdon dalalar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]УВОЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
uvol
1 ущерб, урон;
2 грех, вина, проступок; стыд, позор за что-л. предосудительное; ◆ uvoliga qolmoq или ◆ uvol tutmoq страдать за (свои) грехи; ◆ Oʻqishni juvonmarg qilsak, uvol iga qolamiz (М. Исмоилий, «Фарѓона т. о.») Еслимы погубим учёбу, позор нам; Грешно нам бросить учёбу;
3 перен. зря, напрасно; ◆ Qoʻy, koʻz yoshingni bekorga uvol qilma, qizim! (Г. Расул, «Тўнѓич ўѓил») Брось, не лей зря слёзы, дочь моя!;
4 безобидный, безвредный; безгрешный; ◆ ... siz Xonzodani sutdan oq, musichadan ham uvol deb oʻyladingizmi? (Ћамза) ... вы думали, что Ханзада белее (т. е. чище) молока и безобиднее горлинки?