xiralanmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]xi-ra-lan-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Oʻz shaffofligini, tiniqligini, ravshanligini yoʻqotmoq; xira boʻlib qolmoq, xiralashmoq. ◆ Quyosh bot-di, oqshom choʻkdi dalaga, Xiralanib kelar qoʻ-riq etagi. Gʻ. Shodi .
2 Kuchsizlanmoq, zaiflashmoq, nur so-chish, yoritish darajasi kamaymoq, yaxshi koʻ-rinmaydigan boʻlib qolmoq. ◆ Tuman quyuqla-shib, oy xiralandi. n ◆ Yulduzlar xiralanib, jimgina soʻnarkan, Shokir ota uning qoʻli-dan tutib, kuch bilan sudrab yetakladi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Siyrak oq bulut orqali xiralanib koʻringan quyosh gʻarbga qarab yumalay boshlagan bir paytda otliqlar qishloqqa kirib kelib, oʻzlarini oʻrab olgan odamlardan oqsoqolni soʻradilar. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .
3 Koʻrish qobiliyati pasaymoq, yaxshi koʻ-rolmaydigan boʻlib qolmoq; xiralashmoq. ◆ Ertak eshitishga qiziqqan boladek [Eshurod] cholning.. xiralangan koʻzlariga tikildi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .
4 koʻchma Birovni zeriktiradigan, gʻashiga tegadigan darajada harakat qilmoq, xira-lik qilmoq; shilqim boʻlmoq. ◆ Bola xiralanib, onasiga yopishardi. Gazetadan .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ХИРАЛАНМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
xiralanmoq
1 тускнеть; темнеть, меркнуть; tongotarda yulduzlar xiralashib, soʻna boshladi на рассвете звёзды, потускнев, стали гаснуть;
2 ослабевать (о зрении);
3 перен. омрачаться;
4 перен. навязываться; быть назойливым, навязчивым, надоедливым; надоедать; koʻp xiralanma! не приставай!; не надоедай!