yara

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ya-ra

Etimologiyasi

YARA 'tanada hosil boʻladigan jarohat’, ’chiqiq’. Qonli koʻylakni Qoratoy ehtiyot bilan tilib, ya r a n i ochdi (Oybek). Bu ot qadimgi turkiy tilda ham 'boʻlaklarga ajrat-’ maʼnosini anglatib, ya:r-tarzida talaffuz qilingan feʼldan -a qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, IV, 140); keyinchalik a: unlisining choʻziqlik belgisi yoʻqolgan (ССТТН, II, 323); oʻzbek ti — lida a unlilari ä unlilariga almashgan: ya:r- + a = ya:ra > yara > yärä. Bu ot asli ’biror zarba natija — sida ajralish’ni bildirgan, boshqa maʼnolari shu maʼnodan oʻsib chiqqan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 tib. Teri yoki shilliq pardaning, shuningdek, teri osti toʻqimalarining tur-li sabablarga koʻra nobud boʻlgan qismi koʻchib, uning oʻrnida hosil boʻladigan nuq-son.

</a>LZZ. ¹¹⁶

2 Tigʻ, zarb va sh.k. taʼsirida hosil boʻladigan shikayet; jarohat. ◆ Yomon yara. Tigʻ yarasi. Yarani davolamoq. n ◆ U., granata oskolkasi oʻng oyogʻini yorib yuborgan, okop devoriga suyanib tipirchilayotgan soldat yoniga borib, yarasini bogʻlay boshladi. A. Ubaydullayev, „Qonli izdan“ . ◆ Donli koʻylakni Doratoy ehtiyot bilan tilib, yarani ochdi. Yara koʻkrakda, yurakka yaqin: undan quyuq qon hali ham siljib turar edi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

3 koʻchma Kuchli qaygʻu, ruhiy azob, alam beruvchi narsa; shikayet. ◆ Tigʻ yarasi tuza/Sh-di, til yarasi tuzalmaydi. Maqol . ■■ ◆ Gʻu-lomjon Erboʻtani kalaka qilish uchun emas, oʻz qalbida fasod bogʻlab oʻtgan bolasizlik yarasiga malham bosish uchun oʻynashib edi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ Baʼzan [Gulnorning] yuragi toshib, butun dardini, yaralarini Unsinga ochishni istaydi.. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Aqli kirdi. Bolaligida qalbida boʻrtgan alam yarasi yildan-yilga yiring bogʻlab, fasod yigʻa boshladi. S. Zunnunova, „Gulxan“ .

Yara ustiga chipqon Dard ustiga dard, qaygʻu-alam ustiga yana ogʻirrogʻi. ◆ Bir ma-lomat shubhasi hali yuragidan ketmay turib, bunisi yara ustiga chipqon boʻlma-sin. R. Rahmonov, „Kelin“ . Yarasiga tegmoq Biror gap-soʻz, xatti-harakat bilan kim-saning unutilayozgan gʻam-alamini, dardini yangilamoq. Yarasiga tuz sepmoq q. sep-moq. Yarasini yormoq Dardini aytmoq, di-lidagini oshkor qilmoq. Azizbek, xa,'1◆ qqa tashakkur aytib, yarasini yordi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . Yarasi yengil Qiyin emas, oson; hech ran emas.

Antonimlari

ЯРА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

yara
1 рана, ранение; нарыв, язва; болячка; ◆ xavfli yara опасная рана; ◆ yomon yara сибирская язва; ◆ pichoq yarasi ножевое ранение; ◆ meʼda yarasi язва желудка; ◆ yaraking yuzi раневая поверхность; ◆ yara qilmoq ранить, наносить (кому-л.) рану;
2 перен. рана, душевная боль; ◆ dil yarasi душевная рана, душевная боль; ◆ yarasi yengil (букв. у него лёгкое ранение) пустяк, пустяковое дело; ◆ yarasiga tuz sepmoq (букв. насыпать соли на рану кому-либо) разбередить (чью-л.) душевную рану.

Turkcha (tr)

yara

teshik, yara, yora, yoriq