avliyo
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]av-li-yo
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]a. أَوْلِيَاء — valiylar
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 din. Valilar, eʼtiqodli, dindor kishilar; aziz, muqaddas, ollohga yaqin kishilar; ruhoniylar. ◆ Xoja Bahouddin Naqshbandning Buxoroda avliyo sifatida shuhrat topishida bir voqea sabab boʻlgan ekan. Gazetadan.
2 s. t. Karomat, bashorat qila oladigan, moʻʼjizalar koʻrsata oladigan odam. ◆ Men shunday avliyomanki, agar tosh yoki daraxtni chaqirsam, oldimga darrov keladi. "Latifalar". ◆ Tantiboyvachcha olazarak boʻlib, yelkasini qisdi va yerga qarab dedi: Biz avliyomizmi? Qayerda ekanini aytish juda mushkul. Oybek, „Tanlangan asarlar.“
3 s. t. kest. Ulugʻ, zoʻr fahmlanuvchi odam yoki narsa. ◆ Nima, zveno boʻlib, avliyo boʻptimi? Sh. Rashidov, „Boʻrondan kuchli.“ ◆ Xotin kishi esa ojiza, avliyosi ham hasaddan xoli emas F. Musajonov, „Himmat.“
4 s. t. Hech narsa bilan ishi yoʻq, darveshsifat, darveshnamo odam. ◆ Yuragingda Oʻrinboy otaning oʻgiti borda. Dadang pok odam. Qishloqning avliyosi u. Ishonaman. Oybek, „Quyosh qoraymas.“ ◆ Gʻorogzida, baland yassi tosh ustida, Yalangʻoch avliyo oriq bir keksa odam gulxan yoqib oʻtirardi. Mirmuhsin, „Meʼmor.“