aynimoq

Vikilug‘atdan olingan

Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]

ay-ni-moq

Feʼl[tahrirlash]

aynimoq

Etimologiyasi[tahrirlash]

AYNI- q. ayna-
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]

Maʼnosi[tahrirlash]

  1. Rang-tusi, sifatini yoʻqotmoq, eskirmoq; oʻngmoq. ◆ Ayniganeski gimnastyorkasi ham suvga chayqalganday jiqqahoʻl. Oybek, „O. v. shabadalar“ .
Asl belgi-xususiyatini, sofligini yoʻqotmoq (nav, nayel va sh.k. haqida). ◆ Ilgarigi qizilurugʻ, bosvoldi qovunlar yoʻq. Hammasi aynigan. Nayel aynimasindesang, har uch yilda qoʻchqorni almashtir. S. Ahmad, „Yulduz“ .
Sof (odatiy) holati yomon tomonga oʻzgarmoq. ◆ Havo aynidi. n Zamona aynidi. K. Yashin, „Hamza“ .
Isteʼmolga yaroqsiz boʻlmoq; buzilmoq (yegulik-ichguliklar haqida). -Yoʻq, — dedi onasi, — choy aynib qoladi, kyolishgandan keyin dasharsan.. Oydin, Oʻzidan koʻrsin. ◆ Tursunboy ota, echkining goʻshti aynibqolmasdan, xotiniga mushkulkushod oʻqitgani eshon ayani uyiga chaqirgandi. S. Ahmad, „Hukm“ .
Toʻgʻri fikrlash, soʻzlash qobiliyatini yoʻqotmoq, shu jihatdan ahvoli ogʻirlashmoq. ◆ Bemorning ahvoli durust edi, lekin kechga borib aynidi. n Bu aynigancholni olib borib, zindonga solinglar. "Yusuf va Ahmad ".
Xulq-atvori, odob-axloqi jihatidan yomonlashmoq, yomon tomonga oʻzgarmoq; buzilmoq. [◆ Muzaffar Dadavoyga:\ Vaqtida juda xursand boʻlganmiz! Siz bilan faxrlanganmiz. Ammo keyingi yillarda aynibqoldingiz, dimogʻingiz koʻtarilib ketdi, koʻzingizni yogʻbosdi. Uygʻun, „Navbahor“ .
Odob-axloq chegarasidan chiqib ketmoq, odob-axloq chegarasidan tashqari gaplarni gapira boshlamoq. ◆ Buni qarang, yomgʻirda qolgan mushukning hidi keladi! — Aynima, aynima! — dedi yoʻgʻon bir tovush.— Yomgirda qolgan mushukni hidlab koʻrganmisan?A. Qahhor, „Qushchinor chiroqpari“ .
Fikrini, niyatini oʻzgartirmoq, niyatidan, soʻzidan qaytmoq. -Oʻrtoq komandir tankist boʻlar emishlar,— dedi Tojixon kulib — Uchuvchi boʻlishdan aynibdshyur. A. Qahhor, Yillar. ◆ Arslonqul.. baʼzi ogaynilarini qidirmoqchi boʻldi, lekin yana aynidi. Oybek, „Navoiy“ . ◆ Hoji xola pulni koʻrdi-yu, yana aynib qolmasin deb, qoʻlidan yuliboldi. M. Ismoiliy, „Fargona t. o.“
Aloqani uzmoq, kechmoq. ◆ Bizdan aynib, boshqa ishga oʻtib ketdi. Mijozlar aynib, kelmay qoʻyishdi.

Koʻngli aynimoq 1) koʻngli behuzur boʻlmoq, koʻngli ozmoq, qayt qilgisi kelmoq; 2) feʼli ozmoq, achchigi chiqmoq. Miyasi aynib qolgan Esi-hushi joyida emas, esi kirarli-chiqarli boʻlib qolgan. Feʼli aynimoq 1) asabi qoʻzgʻamoq; 2) jahli chiqib, kayfiyati buzilmoq.

Sinonimlari[tahrirlash]

Antonimlari[tahrirlash]

Tarjimalari[tahrirlash]

Ruscha ru

aynimoq
1
линять, менять цвет, выцветать;
2 портиться, меняться; ухудшаться; вырождаться; havo aynidi погода испортилась; sirka aynib qolibdi уксус испортился; bugʻdoyning bu navi aynibdi этот сорт пшеницы выродился;
3 разлагаться; перерождаться (в моральном отношении);
4 раздумать, передумать, нарушать слово; отказываться от прежнего решения, намерения; u aynibdi, bormas emish он передумал, не хочет идти; endi soʻzingizdan aynimang теперь не отступайте от своего слова;
5 перен. разочаровываться; терять веру в кого-что; men undan aynidim я разочаровался в нём;
6 говорить несуразности; говорить непристойности; * koʻngli aynidi 1) его стошнило; 2) перен. ему стало тошно; feʼli aynidi 1) он расстроился; 2) он рассердился; 3) он изменился; он очерствел; miyasi aynibdi 1) он сошёл с ума; 2) у него ум за разум зашёл.