begʻubor

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

be-gʻu-bor

Etimologiyasi

BEGʻUBOR Bu sifat 'yoʻq' maʼnosini ifodalaydigan tojikcha be- old koʻshimchasini (ТжРС, 544) 'chang', 'gard' maʼnosini anglatadigan arabcha gubor otiga (ARS, 555) qoʻshib hosil qilingan (ТжРС, 69); 'chang-toʻzonsiz', 'musaffo' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 109).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

be.. + gʻubor

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Chang-gʻubordan, ifloslikdan xoli; musaffo, toza. ◆ Zangori osmon ham shunday tiniq, shunday begʻuborki, koʻzni oladi. Oybek, „Tanlangan asarlar.“ ◆ Begʻubor, mayin shabada esadi-yu, odamlarni bogʻu rogʻlarga chorlaydi. Gazetadan. ◆  Osmon koʻnglim kabi keng, Koʻnglim kabi begʻubor. E. Vohidov, „Muhabbat.“

2. koʻchma Koʻnglida yomonligi, kiri yoʻq; pok, sofdil, sidqidil. ◆  Begʻubor yigit. ◆ Yuzidan mehr yogʻilib turgan bu ajoyib, sodda, begʻubor qizga shartta uylanib, oyimni baxtiyor qilishga nima xalaqit beradi? A. Muxtor, „Asarlar.“ ◆ Tolibjon bu sodda va lekin begʻubor kishilarning oʻzlaridek begʻubor suhbatlariga kulib-kulib, quloq solib oʻtirar edi. S. Ahmad, „Jimjitlik.“

3. koʻchma Dogʻ tushmagan, pokiza. ◆ Elmurod.. qarshisida chugʻurlashgan, koʻzlari tiniq, qalblari begʻubor bolalarning har birini quchoqlab, yuzlaridan oʻpgisi keldi. P. Tursun, „Oʻqituvchi.“ ◆ Doʻppimni yerga olib, endi oʻylab qarasam, Yoshlik degani asli poklik ekan, begʻubor. A. Oripov.

Antonimlari

БЕҒУБОР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

• Turkcha: berrak

Ruscha _ru

begʻubor
1 не содержащий пыли; чистый, прозрачный, ясный; ◆ begʻubor osmon чистое, ясное небо;
2 перен. с открытой душой, простодушный.